Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

экспазіту́ра

(ням. Expositur, ад лац. expositurus = які збіраецца выставіць)

тое, што і агентура.

экспазі́цыя

(лац. expositio = выкладанне, паказ)

1) размяшчэнне выставачнага матэрыялу, экспанатаў для агляду (музейная э.);

2) уступная частка літаратурнага твора, у якой апісваюцца абставіны, што папярэднічаюць пачатку дзеі, развіццю сюжэта;

3) першы раздзел музычнага твора (санаты, фугі), дзе выкладаецца яго асноўная тэма;

4) колькасць асвятлення, якую атрымлівае святлоадчувальны матэрыял у час фатаграфавання або кіназдымкі;

5) час, на працягу якога аб’ектыў фотаапарата застаецца адкрытым у час фатаграфавання (напр. кароткая э.).

экспанава́ць

(лац. exponere = выстаўляць напаказ)

1) паказваць які-н. прадмет на выстаўцы, у музеі;

2) дзейнічаць святлом на фотаплёнку, кінаплёнку;

3) ставіць шахматную фігуру пад удар у час гульні.

экспана́т

(лац. exponatus = выстаўлены напаказ)

прадмет, выстаўлены для агляду ў музеі ці на выстаўцы.

экспа́ндэр

(англ. expander, ад лац. expandere = расшыраць)

1) радыётэхнічнае ўстройства, якое «пашырае» дыяпазон паміж моцнымі і слабымі гукавымі сігналамі;

2) пнеўматычны рухавік, які дзейнічае пад уплывам сціснутага газу;

3) інструмент для расшырэння кацельных труб.

экспане́нт

(лац. exponens, -ntis = які выстаўляе напаказ)

1) асоба або арганізацыя, якая выстаўляе на выстаўцы свае экспанаты;

2) мат. паказчык ступені.

экспане́нта

(лац. exponens, -ntis = які выстаўляе напаказ)

мат. паказальная функцыя, г.зн. функцыя выгляду y = a​x, дзе x — незалежны пераменны.

экспано́метр

(ад лац. exponere = выстаўляць, паказваць + -метр)

прылада для вызначэння экспазіцыі пры фота- і кіназдымцы.

экспансі́ўны

(фр. expansif, ад лац. expansio = расшырэнне, распаўсюджанне)

нястрыманы, які бурна выражае свае пачуцці.

экспа́нсія

(лац. expansio = расшырэнне, распаўсюджанне)

1) распаўсюджанне чаго-н. за першапачатковыя межы;

2) імкненне імперыялістычных дзяржаў да захопу калоній, рынкаў збыту і інш.;

3) пашырэнне сферы ўплыву.