Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

гра́віс

(лац. gravis = цяжкі)

1) тон складоў у старажытнагрэчаскай мове, які характарызуецца адсутнасцю павышэння голасу; супрацьпастаўляецца акуту;

2) від націску ў шведскай мове;

3) дыякрытычны знак (`), які абазначае ў французскай графіцы ступень адкрытасці галосных.

гравіта́цыя

(ад лац. gravitas, -atis = цяжар)

фіз. сусветнае прыцягненне; уласцівасць узаемапрыцяжэння цел.

гравіто́н

(ад лац. gravitas = цяжар)

гіпатэтычны квант гравітацыйнага поля, аналагічны фатону.

гравю́ра

(фр. gravure)

малюнак, выразаны на цвёрдым матэрыяле (метале, дрэве, шкле), а таксама адбітак такога малюнка на паперы.

град

(лац. gradus = крок, ступень)

адзінка вымярэння плоскага вугла ў метрычнай сістэме мер 18 ст., роўная сотай частцы прамога вугла.

града́цыя

(лац. gradatio = паступовае павышэнне, узмацненне)

1) паслядоўнасць, паступовасць пераходу ад аднаго да другога, размеркаванне аднародных прадметаў, паняццяў па ступені якасці або па колькасці;

2) стылістычная фігура, якая заключаецца ў тым, што ў вершаваных радках групуюцца словы ці выразы з узмацненнем (клімакс 2) або аслабленнем (антыклімакс) іх эмацыянальнага і сэнсавага зместу.

градзі́раваць

(ням. gradieren)

выпарваць ваду з салянага раствору ў градзірнях.

градзі́рня

(ад ням. gradieren = згушчаць саляны раствор)

1) спецыяльнае збудаванне для згушчэння саляных раствораў выпарэннем вады;

2) збудаванне ў выглядзе вежы для ахаладжэння вады атмасферным паветрам.

градуі́раваць

(ням. graduieren, ад лац. gradus = ступень)

наносіць дзяленні на які-н. вымяральны прыбор.

гра́дус

(лац. gradus = ступень)

1) адзінка вымярэння вугла або дугі, роўная 1/90 прамога вугла або адпаведна 1/360 акружнасці;

2) адзінка вымярэння тэмпературы (розная па розных тэмпературных шкалах — Цэльсія, Кельвіна, Рэамюра, Фарэнгейта);

3) адзінка вымярэння працэнтнай насычанасці спіртам некаторых напіткаў.