Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

рэду́ктар

(лац. reductor = які адводзіць)

1) механізм, які служыць для перадачы вярчэння ад аднаго вала да другога (зубчастая або чарвячная перадача);

2) прыбор, які зніжае ціск вадкасці, газу ў сістэме рухавікоў.

рэду́кцыя

(лац. reductio = вяртанне)

1) пераход ад складанага да больш простага, паслабленне;

2) біял. спрашчэнне будовы органа ў сувязі са стратай яго функцыі (напр. р. вачэй у пячорных жывёл);

3) зніжэнне ціску вадкасці, газу ў сістэме рухавікоў пры дапамозе рэдуктара;

4) хім. узнаўленне элемента з вокіслу;

5) скарачэнне, памяншэнне якой-н. велічыні;

6) камерц. падзенне біржавога курсу каштоўных папер або біржавых цэн;

7) лінгв. аслабленне гучання галосных у ненаціскным становішчы.

рэдупліка́цыя

(лац. reduplicatio = падваенне)

1) лінгв. словаўтварэнне пры дапамозе падваення асновы слова (напр. ледзь-ледзь);

2) біял. падваенне малекулярных і субклетачных структур, якое ляжыць у аснове дзялення клетак, росту і размнажэння арганізмаў (параўн. рэплікацыя, трансляцыя 2, транскрыпцыя 4);

3) парушэнне памяці (разнавіднасць парамнезіі), пры якім падвойваюцца звычайныя жыццёвыя перажыванні (хвораму здаецца, што існуюць дзве бальніцы, два аднолькавыя ўрачы і г.д.).

рэду́т

(фр. redoute)

даўнейшае палявое земляное ўмацаванне, акружанае валам і ровам.

рэдуцэ́нты

(лац. reducens, -ntis = які вяртае, узнаўляе)

арганізмы, якія жывяцца мёртвым арганічным рэчывам і мінералізуюць яго да простых неарганічных злучэнняў.

рэдынго́т

(фр. redingote, ад англ. reding coat = сурдут шырокага крою для верхавой язды)

1) доўгі сурдут шырокага крою для верхавой язды;

2) асаблівы крой жаночага верхняга адзення.

рэдэмарка́цыя

(ад рэ- + дэмаркацыя)

аднаўленне пагранічных знакаў на дзяржаўнай граніцы.

рэе́стр

(польск. rejestr, ад с.-лац. registrum, regestrum)

спіс, пералік, а таксама кніга для запісу спраў і дакументаў.

рэестрава́ць

(польск. rejestrować, ад с.-лац. registrare, regestrare)

уносіць у рэестр, запісваць для ўліку.

рэестра́цыя

(польск. registracja, ад с.-лац. registratio, regestratio)

узяцце на ўлік, унясенне ў спіс або кнігу якіх-н. дадзеных, запісаў пра пэўныя факты.