Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

паясні́ца, ‑ы, ж.

1. Частка спіны крыху ніжэй пояса, таліі. Да абеду накапалі пяць скрынь [бульбы]. Ныла паясніца, спіна. Навуменка.

2. Паласа тканіны, якая прышываецца да верхняй часткі спадніцы, штаноў. Збянтэжаны Міхалка тузануў угару за паясніцу штаны і павярнуўся .. выйсці. Чорны. Рыгор таксама намачаўся [мачанкі]. Добра такі намачаўся, аж паясніца ўелася ў жывот. Крапіва.

паясні́ць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., што і без дап.

Зрабіць больш ясным, зразумелым; растлумачыць. Паясніць думку. □ — А гэта, — паясніў Міколка, — мусіць, падпіўшыя хлопцы «гуляюць». Чорны.

паясні́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да паясніцы.

паясны́, ‑ая, ‑ое.

1. Які мае адносіны да пояса (у 1 знач.). Паясныя зашпількі. // Які служыць поясам. Паясны рэмень. // Які носіцца на поясе, прымацоўваецца да пояса. Паясны нож.

2. Выкананы да пояса, да таліі. Паясны партрэт.

3. Спец. Які мае адносіны да пояса (у 5–7 знач.); які вылічваецца, робіцца па паясах. Паясны час. Паясныя цэны. Паясны тарыф.

паясня́льны, ‑ая, ‑ае.

Які паясняе што‑н., з’яўляецца паясненнем. Паясняльнае слова. Паясняльны тэкст.

паясня́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе.

Незак. да паясніць.

паясо́к, ‑ска, м.

Памянш. да пояс (у 1, 3 знач.). — Што ж, давайце падумаем, — сказала .. [Маня], папраўляючы паясок на светлай шаўковай сукенцы. Якімовіч.

пая́ўкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разм. Яўкаць некаторы час.

паяўле́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. паяўляцца — паявіцца.

паяўля́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца.

Незак. да паявіцца.