Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

паўперы́зм, ‑у, м.

Кніжн. Галеча працоўных ва ўмовах класавага грамадства, заснаванага на эксплуатацыі.

паўперысты́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да паўперызму.

паўпіва́цца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.

Разм. Упіцца — пра ўсіх, многіх або пра ўсё, многае. Лямкі з рэчавых мяшкоў паўпіваліся ў размоклыя кажухі і мулялі плечы. Карпюк. Трава — мядзведзь мядзведзем. У яе, Як у мядзведжую поўсць калючыя дзяды, Паўпіваліся пчолы... Сіпакоў.

паўпіра́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Разм.

1. (1 і 2 ас. адз. не ўжыв.). Уперціся — пра ўсё, многае або пра ўсіх, многіх.

2. Упірацца некаторы час. Камень паварушыўся, паўпіраўся трохі, а тады перакуліўся на другі, сыраваты ад зямлі, бок. Кавалёў.

паўпі́сваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Разм. Упісаць усіх, многіх або ўсё, многае. Паўпісваць прапушчаныя словы. □ [Няміра] не чуў, як увайшоў у хату афіцэр і паўпісваў усіх у паперу. Чорны.

паўпісьме́нны, ‑ая, ‑ае.

Які не ўмее добра пісаць і чытаць; малапісьменны. Паўпісьменны чалавек.

паўпіха́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Разм. Увапхнуць, упіхнуць усіх, многіх або ўсё, многае. Паўпіхаць рэчы ў чамадан.

паўпі́хваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Разм. Тое, што і паўпіхаць. Іх, [раненых], чалавек пятнаццаць, схапілі з ложкаў яшчэ ў акрываўленых, закарэлых бінтах і паўпіхвалі ў крыты фургон-грузавік. Кухараў.

паўплыва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., на каго-што.

Аказаць уплыў. Поспехі ў асваенні космасу, ва ўсіх галінах навукі і тэхнікі, прамысловасці, сельскай гаспадаркі не маглі не паўплываць на чалавека, на ўсе сферы яго дзейнасці. Лойка.

паўплята́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад паўплятаць.