Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

паўкро́к, ‑у, м.

1. Адлегласць, роўная палавіне кроку. Як бы хацелася Васілю ісці ў нагу з гэтымі людзьмі і ніколі нават на паўкроку не адставаць! Кулакоўскі.

2. Рух нагой у час хадзьбы, у выніку якога пераадольваецца адлегласць, роўная палавіне кроку. Гэта было так нечакана, а малюнак, які раптоўна адкрыўся яму, быў настолькі прыгожым, што Васіль Васільевіч спыніўся на паўкроку. Шашкоў.

паўкро́ўны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які атрымліваецца ад скрыжавання чыстакроўнай жывёлы з простай; нечыстакроўны.

паўкру́г, ‑а, м.

1. Палавіна круга. Чырвоны паўкруг сонца ўзнімаўся дзесьці там далёка-далёка, дзе відаць самы край небасхілу. Кавалёў.

2. Паўзамкнутая дугападобная лінія; тое, што мае форму такой лініі, размешчана па такой лініі; паўкола. Другім сваім паўкругам Гнілое балота ўпіралася ў Сухія груды. Колас. Калі левая гусеніца апісала паўкруг, Дзмітрый мімаволі прыціснуўся да спінкі сядзення. Беразняк.

паўкру́глы, ‑ая, ‑ае.

Які мае форму паўкруга. З кабіны вылез лётчык. Ён быў у шлеме з паўкруглымі акулярамі, у цёплым камбінезоне і унтах. Новікаў.

паўкру́жжа, ‑а, н.

Тое, што і паўкруг (у 2 знач.). Гладзь — ні астраўка — Да самага паўкружжа гарызонта. Пысін.

паўкру́жны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які мае форму паўкруга. Паўкружныя каналы.

паўкру́чвацца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.

Укруціцца — пра ўсіх, многіх або пра ўсё, многае. Вера бачыць: гэта нямецкія салдаты паўкручваліся ў коўдры, каб было цяплей. Мікуліч.

паўкру́чваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Укруціць усё, многае або ўсіх, многіх. Паўкручваць лямпачкі. Паўкручваць дзяцей у хусткі.

паўкрыва́цца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.

Укрыцца — пра ўсіх, многіх або пра ўсё, многае.

паўкрыва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Укрыць усіх, многіх або ўсё, многае. Паўкрываць бурты саломай. □ Ніна і Вольга, самі не разумеючы, што робяць, паўкрывалі галовы спадніцамі — так пахаваліся ад самалёта. Арабей.