папуры́, нескл., н.
Музычны твор з урыўкаў розных агульнавядомых песень, мелодый. Слава Байдакоў выканаў на акардыёне пануры з вядомых песень. Навуменка.
[Фр. pot pourri.]
папуска́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.
Незак. да папусціцца.
папуска́ць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да папусціць.
папуска́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Пусціць куды‑н. усіх, многіх. Салдаты папускалі коней, не рассядлоўваючы іх. Пестрак.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Даць парасткі. Са стволікаў [кустоў] звісаюць фантастычныя рыжыя бароды танюсенькіх каранёў — папускала лаза ў паводку. Місько.
папусці́цца, ‑пушчуся, ‑пусцішся, ‑пусціцца; зак.
1. Уступіць у чым‑н., адступіць, адмовіцца ад чаго‑н. Ведаў [Казік], што ўсё адно маці не папусціцца, настаіць на сваім, і ён ляжа спаць, як заўсёды, роўна ў дзевяць. Шыловіч.
2. Даць сябе ў крыўду. — Не будзе гнаць [ляснічы] цябе за слова: Няма прычын. А папусціся, Тады ідзі ды хоць тапіся. Колас. У крыўду ніхто цябе не дапусціць, дый сам ты не папусцішся. Шынклер.
3. Разм. Дапусціць, дазволіць што‑н. Сёння .. [Васіль] да спадобы Галіне. Можа, таму яна і папусцілася, калі ён у Ваўкаўні папраўляў у яе лыжы. Пташнікаў.
папусці́ць, ‑пушчу, ‑пусціш, ‑пусціць; зак.
1. што, у чым. Уступіць, адмовіцца ад чаго‑н. Я свайго не папушчу. □ Для Паходні касьба была першым сур’ёзным іспытам. Не дагледзець чаго, папусціць у дысцыпліне, пра якую вядзе размову штодня, — пойдзе так і ў жніво, і далей. Хадкевіч. // Разм. Тое, што і папусціцца (у 2 знач.). — О, як вы законы добра ведаеце, — сярдзіта крыкнуў Язэп, — скулу вам, а не штраф.. Гэта здзекі з мяне. Я не папушчу. Чарот.
2. што. Адпусціць, аслабіць, зрабіўшы даўжэйшым. Папусціць канцы вяроўкі. □ Я асцярожна ўзяў у рукі вудзільна і папусціў.. Але варта мне было аслабіць вуду, як паплавок кульнуўся і пайшоў на дно. Ляўданскі.
3. чым. Кінуць з размаху; запусціць. Папусціць каменем. □ [Чалавек] папусціў ламачынаю і якраз ўцэліў: востры сук сухой старадрэвіны разануў сабаку па баку. Чорны.
•••
Не папусціць у крыўду каго — тое, што і не даць у крыўду каго (гл. даць).
Папусціць лейцы — паслабіць увагу, патрабаванне, пільнасць.
папу́таць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.
Спутаць усіх, многіх. Абраўшы месца, мы паадпрагалі коней, папуталі іх і, абганяючыся ад камароў, пачалі раскладаць агонь... Скрыган.
папу́хнуць, ‑не; ‑нем, ‑неце, ‑нуць; зак.
Апухнуць — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае. [Стракапытаў:] Зямлю падымаць трэба, іначай жонкі і дзеці, усе, усе папухнуць з голаду. Маўзон. Асвойтаўшыся, [гледачы] падганялі артыстаў: «Не драміце! Ногі папухлі, стоячы!» Місько.
папу́ша, ‑ы, ж.
Скрутак тытунёвага лісця. Дзед ссякаў .. [тытунь] сякераю, цягаў на гару, развешваў яго там, каб пасля, як падсохне, абарваць лісты, звязаць іх у ёмкія папушы, папярэдне пераклаўшы кожны ліст нейкай духмянай травою. Сачанка. [Міхал:] Я куру толькі самасад. Прывык. А сёння папуша слабая пад рукі папалася. Пташнікаў.
[Рум. păpusă.]
папу́шны, ‑ая, ‑ае.
Звязаны ў папушы. Папушны тытунь.
папха́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Разм.
1. Запхнуць куды‑н., у што‑н. усё, многае. Папхаць рэчы ў чамадан.
2. Штурхаючы, прымусіць ісці, рухацца ў якім‑н. напрамку. — А можна плыцік зрабіць каля вострава, — не здаваўся Віця. — Пагрузім рэчы на плыцік і папхаем перад сабою. Місько.
3. і без дап. Пхаць некаторы час.