Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

пасле́д, ‑у, ДМ ‑дзе, м.

Орган, які ўтвараецца ў цяжарнай жанчыны і самкі млекакормячых для абмену рэчываў і кармлення зародка ў час выношвання плода і які выходзіць услед за плодам.

пасле́давы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да паследу.

пасле́дак, ‑дка, м.

Разм.

1. Самае меншае па ўзросту, апошняе дзіця ў сям’і.

2. толькі мн. (пасле́дкі, ‑аў). Рэшткі, астаткі чаго‑н. Нас самавольна земскі карае, Душыць, саджае ў адседкі, Крыўдзіць ураднік, поп абірае, Воласць з нас цягне паследкі. Купала. // перан. Зневаж. Падонкі. [Барушка:] — Ведаем мы такіх абаронцаў народных, і самі з вусамі... Паследкі сабачыя!.. Карпаў.

•••

На (самы) паследак — у апошнюю чаргу; на самы канец.

пасле́пнуць, ‑не; ‑нем, ‑неце, ‑нуць; пр. паслеп, ‑ла; ‑лі; зак.

Аслепнуць — пра ўсіх, многіх.

паслён, ‑у, м.

Травяністая або кустовая расліна сямейства паслёнавых. Чорны паслён. Чорнаягадны паслён.

паслёнавы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да паслёну. Паслёнавы плод.

2. у знач. наз. паслёнавыя, ‑ых. Сямейства двухдольных зрослапялёсткавых раслін, да якога адносяцца бульба, памідоры, баклажаны і пад.

паслібізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак., што і без дап.

Разм. Слібізаваць некаторы час. — Склады чытаць ты пойдзеш скора, Абы каб літары нам знаць, А на склады ўжо — напляваць. Паслібізуеш і нічога — Не трэба розуму тут многа. Колас.

паслі́згацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Слізгацца некаторы час.

паслізну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.

Не ўстаяць, не ўтрымацца на слізкім месцы; пакаўзнуцца. [Ганна] паслізнулася і ўпала б, напэўна, але Яўхім спрытна падхапіў яе за локаць. Мележ. У адным месцы наступіў на сям’ю лісічак і паслізнуўся. Чарнышэвіч.

паслі́нены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад паслініць.