Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

дамінава́ць, ‑нуе; незак.

Пераважаць, панаваць, быць асноўным. Пачуццё дружбы і тая самая непрымірымасць к панам, якая заўважалася і ў Захара Зубца, дамінавала над усім у Савы. Пестрак. // Панаваць, узвышацца над акаляючаю мясцовасцю. Гара дамінуе над горадам.

даміна́нта, ‑ы, ДМ ‑нце, ж.

Кніжн. Асноўная, дамінуючая ідэя; асноўная прымета або важнейшая састаўная частка чаго‑н.

[Іт. dominante.]

даміна́нтны, ‑ая, ‑ае.

Кніжн. Які мае адносіны да дамінанты; асноўны, пануючы. Дамінантныя прыметы.

даміна́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да дамяць.

дамініён, ‑а, м.

Тэрмін, якім да 1947 абазначаліся былыя калоніі Брытанскай імперыі, што атрымалі права на самакіраванне (заменены тэрмінам «член Садружнасці»).

[Англ. dominion.]

дамініка́нец, ‑нца, м.

Член манашскага каталіцкага ордэна.

дамініка́нскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да дамініканца, дамініканцаў, належыць ім. Дамініканскі касцёл.

даміно́ 1, нескл., н.

Маскарадны касцюм у выглядзе шырокага плашча з рукавамі і капюшонам, а таксама чалавек, адзеты ў такі касцюм.

[Іт. domino.]

даміно́ 2, нескл., н.

Гульня ў 28 касцяных (ці з іншага матэрыялу) пласцінак, на верхнім баку якіх зроблены вочкі, а таксама набор пласцінак для гэтай гульні. Гуляць у даміно. □ Каля самай сцэны за маленькім столікам заўзятыя гулякі раз-пораз з усёй сілы грукалі костачкамі даміно. Краўчанка.

[Іт. domino.]

даміну́ючы, ‑ая, ‑ае.

Які дамінуе; асноўны, пануючы. Дамінуючым матывам многіх апавяданняў зрабіўся глыбокі роздум аб лёсе роднага краю. Пшыркоў.

да́мка, ‑і, ДМ ‑мцы; Р мн. ‑мак; ж.

У шашачнай гульні — шашка, якая была даведзена да апошняга рада клетак на полі праціўніка і атрымала права перасоўвацца на любую колькасць клетак уперад або назад.