даўбе́нне, ‑я, н.
Апрацоўка матэрыялаў (драўніны, металаў) зняццем стружкі пры дапамозе долата, разца.
даўбе́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.
1. Цяжкае палена з вычасаным дзяржаннем для забівання, расколвання чаго‑н. і пад.; невялікая доўбня. Даўбешка, што калоў Саўка Чужахвал дома дровы, была пашчапаная. Чорны. Найбольш дужыя хлопцы драўлянымі даўбешкамі забівалі палі. Рунец.
2. Лаянк. Пра тупога, някемлівага чалавека. Даўбешка часам пост займае І марыць, што яна — свяціла, карыфей! Валасевіч.
даўбёжны, ‑ая, ‑ае.
Прызначаны для даўбення. Даўбёжны станок.
даўбёнка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Пасудзіна, лодка і пад., зробленая з суцэльнага куска драўніны. Пераехаць раку на даўбёнцы.
даўга... (гл. доўга...).
Першая састаўная частка складаных слоў; ужываецца замест «доўга...», калі націск у другой частцы падае на першы склад, напрыклад: даўганогі, даўганосы.
даўгава́ты, ‑ая, ‑ае.
Разм. Некалькі даўжэйшы за звычайны. Пакой, дзе жыў Алесь, быў такі ж, як і ў хлопцаў, — звычайны пакой інтэрната: з адным акном, вузкі і даўгаваты. Шыцік. // Прадаўгаваты. Твар быў даўгаваты, лоб шырокі і не маршчыністы, вочы шчырыя і праўдзівыя. Чарнышэвіч.
даўгаве́чнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць даўгавечнага.
даўгаве́чны, ‑ая, ‑ае.
Здольны жыць, існаваць доўгі час, многа гадоў. Смольная хвоя — вельмі моцнае і даўгавечнае дрэва. Чорны. Лявон перабраў у памяці род дзядзькоў, гэта значыць бацькавых братоў. Даўгавечны род. Гадоў па восемдзесят пяць, па дзевяноста, а ўсе жывуць. Ермаловіч. // Разлічаны на доўгі час; трывалы. Змайстраваў сабе бусел даўгавечнае гняздо. Колас. Беларускія аўтамашыны.. будуць самымі надзейнымі і даўгавечнымі. «Звязда».
даўгаву́сы, ‑ая, ‑ае.
З доўгімі вусамі. Ля ракі, за квяцістаю пожняй, Даўгавусы ячмень прытуліўся. Журба. За дзяжурным столікам дз[ю]баў носам той самы гладкі з твару і даўгавусы, як кот, вахцёр. Адамчык.