Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

давае́нны, ‑ая, ‑ае.

Які існаваў або з’явіўся да вайны, перад вайной. Даваенны час. Даваенны ўзровень развіцця прамысловасць Аднапавярховы даваенны будынак.

дава́жваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да даважыць.

дава́жка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жак; ж.

Дабаўка, якую кладуць пры ўзважванні да тавару, калі ў ім не хапае вагі. Юнак падняў даважку і смяецца: — Такой бяды! Акраец з рук упаў... Прануза.

дава́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак.

1. што. Закончыць узважванне чаго‑н. Даважыць апошнія мяшкі з насеннем.

2. чаго. Важачы што‑н., дадаць пэўную колькасць для поўнай вагі. Даважыць масла.

давазі́ць, ‑важу, ‑возіш, ‑возіць; зак., што.

Скончыць, завяршыць возку. Давазіць дровы з лесу. Давазіць снапы з поля.

давалака́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.

Незак. да давалачыся.

давалака́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да давалачы.

давала́квацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.

Незак. да давалачыся.

давала́кваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да давалачы.

давалачы́, ‑лаку, ‑лачэш, ‑лачэ; ‑лачом, ‑лачаце, ‑лакуць; пр. давалок, ‑лакла, ‑ло; заг. давалачы; зак., каго-што.

Разм. З цяжкасцю данесці, давезці, дацягнуць да якога‑н. месца. Давалачы лодку да ракі. □ Хлопцы хутка давалаклі.. [ваўчанё] да месца, успіхнулі на павозку. Якімовіч.

•••

Ног не давалачы — не мець сіл дайсці куды‑н. — Дадому ты такі не пойдзеш, — запярэчыў Ёська. — Ты і ног туды не давалачэш. — Яшчэ і цябе давалаку, гавары вось хутчэй пра справу ды пойдзем. Галавач.