Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

паперагара́ць, ‑ае; зак.

Тое, што і паперагарваць.

паперага́рваць, ‑ае; зак.

Перагарэць — пра ўсё, многае. Лямпачкі паперагарвалі. Паперагарвала вуголле ў печы.

паперагаро́джваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Перагарадзіць усё, многае.

паперагніва́ць, ‑ае; зак.

Перагнісці — пра ўсё, многае.

папераго́ртваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што і чаго.

Перагарнуць, перагартаць усё, многае. Паперагортваць многа кніг.

папераграба́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Перагрэбці ўсё, многае.

паперагрыза́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Перагрызці ўсё, многае. Паперагрызаць ніткі.

папе́рад,

Разм.

1. прысл. Уперад. Выехаць наперад. □ Узваліў [Мітрафан] бочку на плечы і панёс. [Эрна] пайшла паперад — паказаць, дзе паставіць. Ракітны.

2. прысл. Спачатку, раней. Паперад умыйся, а потым садзіся есці. □ Паперад пасівее, пакуль Іван яе возьме. Ермаловіч.

3. прыназ. з Р. Спалучэнне з прыназоўнікам «паперад» выражае часавыя адносіны: ужываецца для ўказання на прадмет або асобу, раней за якія кім‑, чым‑н. было ўтворана якое‑н. дзеянне. Мікіта не даў сябе ўпрошваць — адно перакуліў у рот паперад усіх сваю шклянку і, кусаючы на хаду.. хлеб, спехам падаўся да парога. Чыгрынаў.

папераджа́льнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць папераджальнага (у 2 знач.). [Масквічы] павінны ўсіх вучыць, усім быць прыкладам. Таму.. [Вольгу] зусім не здзівіла выключная ветлівасць і папераджальнасць, з якой спаткалі яе, звычайную сялянку, прадстаўнікі Міністэрства замежных спраў. Васілевіч.

папераджа́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Які папярэджвае каго‑, што‑н. аб чым‑н., служыць для перасцярогі ад чаго‑н. У шэрай перадранішняй цішыні бухнула некалькі папераджальных стрэлаў. Навуменка. На скрыжаваннях [вуліц] павешаны папераджальныя знакі для шафёраў. Беразняк. Карп Маеўскі кінуў на пляменніцу папераджальны позірк. Шамякін.

2. Які папярэджвае жаданні, намеры каго‑н., паслужлівы. Папераджальныя адносіны.