Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

пазаві́к, ‑а, м.

Інструмент у выглядзе долата, якім робяць пазы.

пазавіха́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Разм. Завіхацца некаторы час. Пазавіхацца каля печы. □ Пакойчык быў невялікі, але Сяргею ён здаваўся ўтульным, асабліва пасля таго, як у ім пазавіхаліся Эма з Верай. Машара.

пазаво́дзіцца, ‑дзіцца; ‑дзімся, ‑дзіцеся, ‑дзяцца; зак.

1. (1 і 2 ас. мн. не ўжыв.). Завесціся, з’явіцца, узнікнуць — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае. Пазаводзілася жывёла ў гаспадарцы.

2. (1 і 2 ас. мн. не ўжыв.). Пачаць дзейнічаць — пра ўсе, многія механізмы. Маторы пазаводзіліся.

3. перан. Разм. Пачаць бойку, спрэчку — пра ўсіх, многіх.

пазаво́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., каго-што.

1. Завесці, адвесці куды‑н. усіх, многіх. Пазаводзіць дзяцей у яслі.

2. Абзавесціся кім‑, чым‑н., увесці што‑н. — пра ўсіх, многіх. Пазаводзілі людзі пчол. □ [Вудзік:] — Вярнуліся паны з сваёй чэляддзю, пачалі заводзіць свае парадкі, ды яшчэ горш за царскія. Войтаў, солтысаў пазаводзілі. Колас.

3. Прывесці ў рух якія‑н. механізмы. Пазаводзіць гадзіннікі. Пазаводзіць маторы машын.

пазаво́зіць, ‑вожу, ‑возіш, ‑возіць; зак., каго-што.

Завезці ўсіх, многіх або ўсё, многае. Пазавозіць дзяцей на дачу. Пазавозіць тавар у магазіны.

пазаво́рваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Заараць усё, многае.

пазавуго́ллю, прысл.

За вугламі; тайна, хаваючыся. Шаптацца пазавуголлю. □ [Мікіта:] — Навошта сачыць вось так, тулячыся пазавуголлю, навошта заняцца за чалавекам, як на аблаве? Галавач.

пазаву́чваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Завучыць усё, многае. Пазавучваць формулы. Пазавучваць вершы.

па́завы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да паза.

пазавя́звацца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.

1. Абвязацца чым‑н. — пра ўсіх, многіх. Дзяўчаты пазавязваліся хусткамі.

2. (1 і 2 ас. мн. не ўжыв.). Завязацца ў многіх месцах, усюды. Вузлы пазавязваліся.

3. (1 і 2 ас. мн. не ўжыв.). Даць завязь плода — пра ўсё, многае.