Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

пастрае́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. пастроіцца і пастроіць.

2. Строй, размяшчэнне ў страі. Лінейнае пастраенне.

пастражэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.

Стаць строгім, стражэйшым. Голас Якімца пастражэў. Трэба было перапыніць Яўгена, не даць пагаварыць непатрэбшчыны. Савіцкі. Выпадак з Чахоніным насцярожыў не толькі брыгадзіра. Кожны член брыгады неяк схамянуўся, пастражэў. Лось.

пастрайне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Стаць стройныя, страйнейшым. Нават магло здавацца, што ён [Адам Блецька] выраўняўся і пастрайнеў з усёй сва[ёй] постаці. Чорны.

пастраката́ць, ‑качу, ‑кочаш, ‑коча; зак.

Стракатаць некаторы час. Сарока, махаючы хвастом, праляцела над маёй галавой, села на снег, пастракатала і, пакінуўшы на снягу крыжыкі слядоў і адбітак хваста, паляцела. Хомчанка.

пастраля́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад пастраляць.

2. у знач. прым. Выкарыстаны ў стрэльбе. Пастраляныя гільзы.

пастраля́цца, ‑яецца; ‑яемся, ‑яецеся, ‑яюцца; зак.

Пастраляць адзін аднаго. Адзін зваў у паліцыю, другі — у партызаны, а Антосіха тупала па двары — каб не паехалі немцы ці партызаны, — то бегала ў хату — баялася, што пастраляюцца. Жук.

пастраля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак.

1. каго. Расстраляць, забіць усіх, многіх. Коннікі пачалі страляць, маючы адзін намер пастраляць арыштаваных, якія не ведалі, што гэта робіцца, і, ашаломленыя, стаялі. Чорны. Праз які тыдзень у вёсцы не мяўкаў ні адзін кот, не гаўкаў ні адзін сабака — усіх іх пастраляў Пэпік. Сачанка.

2. Страляць некаторы час. Часамі хадзіў Лабановіч у лес, каб пастраляць у цэль з гэтага рэвальверчыка. Колас. Да балота падбегла некалькі эсэсаўцаў.. Пастралялі, пастралялі, колькі лічылі патрэбным, павярнулі назад. Шамякін.

3. што. Расходаваць пры стрэльбе. — Вінтоўка ў нас была, толькі без патронаў. Пастралялі здуру.. Навуменка.

пастраса́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Стрэсці ўсё, многае.

пастрачы́ць, ‑страчу, ‑строчыш, ‑строчыць; зак., што.

1. Перастрачыць усё, многае.

2. і без дап. Страчыць некаторы час.

пастра́шваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго.

Разм. Страшыць час ад часу.