Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

па́льцавы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да пальца (у 1 знач.). Пальцавы сустаў.

2. Спец. Які мае механічныя пальцы.

пальцападо́бны, ‑ая, ‑ае.

Які падобны на палец (у 1 знач.), мае форму пальца. Пальцападобныя залозы.

пальцахо́дныя, ‑ых; адз. няма.

Жывёлы, якія пры хадзьбе апіраюцца не на ўсю ступню, а толькі на пальцы.

пальча́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Рукавіца з аддзяленнямі для кожнага пальца. Маёр высока падымае бровы, крывіць ўсмешку і, надзеўшы пальчаткі, ідзе на сяло. Скрыган. Скінуўшы скураныя пальчаткі і ўзняўшы вышэй на лоб чорную вушанку, .. [Лёнеў бацька] прывітаўся з паляўнічымі. Ваданосаў. // Уст. Металічны футляр, які надзяваўся рыцарам на руку ў час бітвы.

•••

Кідаць пальчатку гл. кідаць.

пальча́ткавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да пальчатак; які служыць для вырабу пальчатак. Пальчаткавы цэх.

пальча́тнік, ‑а, м.

1. Спецыяліст па вырабу пальчатак.

2. Уст. Гандляр пальчаткамі.

пальча́тніца, ‑ы, ж.

Жан. да пальчатнік.

пальча́ты, ‑ая, ‑ае.

1. Падобны формаю на палец (у 1 знач.). Пальчатыя лісты.

2. Які мае пальцы (у 3 знач.). Пальчаты культыватар.

па́льчык, ‑а, м.

Памянш.-ласк. да палец (у 1, 2 знач.).

•••

Пальчыкі абліжаш (абліжаце) гл. абліваць.

Хадзіць на пальчыках гл. хадзіць.

палюбава́цца, ‑бу́юся, ‑бу́ешся, ‑бу́ецца; зак.

1. кім-чым і на каго-што. Любавацца некаторы час. І робіць крук [Міхал], бо як стрымацца, Каб не зайсці палюбавацца І ярыною і жытамі? Колас. Пад вечар мы пайшлі з Піліпам Тарасавічам палюбавацца на разліў рэчкі. Ермаловіч.

2. заг. палюбу́йся (палюбу́йцеся). Разм. Ужываецца ў значэнні: зірніце, як дрэнна, абуральна. [Інжынер:] — Вось палюбуйцеся: машыны пад адкрытым небам стаяць. Даніленка.