Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

пазача́савасць, ‑і, ж.

Кніжн. Уласцівасць пазачасавага. Формы будучага часу дзеяслова «быць» у пэўных выразах ужываюцца са значэннем пазачасавасці. Граматыка.

пазача́савы, ‑ая, ‑ае.

Кніжн. Які не абумоўлены катэгорыяй часу.

пазачыня́цца, ‑яецца; ‑яемся, ‑яецеся, ‑яюцца; зак.

1. (1 і 2 ас. мн. не ўжыв.). Зачыніцца — пра ўсё, многае. Дзверы пазачыняліся.

2. Зачыніўшыся, застацца ў памяшканні — пра ўсіх, многіх.

пазачыня́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., каго-што.

1. Зачыніць усё, многае. Людзі пазачынялі аканіцы, пазавешвалі вокны, ніхто не асмельваўся выйсці з дому. Хомчанка.

2. Зачыніўшы, пакінуць у памяшканні ўсіх, многіх.

пазачэ́свацца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.

Зачасацца, прычасацца — пра ўсіх, многіх.

пазачэ́сваць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Зачасаць, прычасаць усё, многае. Пазачэсваць валасы.

пазачэ́сваць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Зачасаць, завастрыць усё, многае. Пазачэсваць калы.

пазашко́льны, ‑ая, ‑ае.

Які адбываецца, праходзіць не ў школе; які існуе акрамя школы. Пазашкольная работа. Пазашкольныя ўстановы.

пазашлю́бны, ‑ая, ‑ае.

Які адбываецца, існуе і пад. не ў шлюбе. Пазашлюбная сувязь. □ Маці пазашлюбнага дзіцяці атрымлівае ад дзяржавы дапамогу на яго ўтрыманне. «Маладосць».

пазашмальцо́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Разм. Зашмальцаваць, запэцкаць усё, многае. Пазашмальцоўваць вопратку.

пазашмо́ргвацца, ‑аецца; зак.

Зашмаргнуцца — пра ўсё, многае. Петлі пазашморгваліся.