Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

пасакрэ́тнічаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Пагаварыць пра што‑н. па сакрэту. [Косця:] — Пагуляй, Алёнка, на кухні: нам тут пасакрэтнічаць трэба. Асіпенка.

пасалаве́лы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Невыразны, мутны ад стомленасці, ап’янення і пад. (пра вочы). Старшыня зірнуў на Дыбуна пасалавелымі вачыма і ўзняўся з прызбы. Галавач. [Штрайх] дробнымі глыткамі пасмоктваў каньяк і пасалавелымі вачыма пазіраў на двор. Лынькоў.

пасалаве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Разм. Зрабіцца невыразным, мутным ад стомленасці, ап’янення і пад. (пра вочы). Вочы ў многіх пасалавелі ўжо, але людзі яшчэ трымаліся, змагаючыся з магутным гіпнозам ад манатоннай прамовы. Паслядовіч.

пасаладзі́ць, ‑ладжу, ‑лодзіш, ‑лодзіць; зак., што.

Зрабіць салодкім. Пасаладзіць чай.

пасалі́ць, ‑салю, ‑соліш, ‑соліць; зак., што.

1. Усыпаць у страву солі, насыпаць соллю для смаку. Варанецкі дастаў з лажэчніка лыжку, зачарпнуў з драўлянай салонкі солі і пасаліў бульбу. Дуброўскі.

2. і чаго. Солячы, нарыхтаваць у запас. Пасаліць кадушку агуркоў.

пасало́джаны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад пасаладзіць.

паса́пваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Час ад часу сапці. У палатцы бесклапотна пасапваў Гошка. У спальным мяшку варочаўся Савін. Лукша. Стомленыя перадад’езднымі турботамі людзі ў сне пасапвалі, уздыхалі, пахрапвалі, ускрыквалі, мармыталі. Васілёнак.

пасапці́, ‑сапу, ‑сапеш, ‑сапе; зак.

Сапці некаторы час.

пасарамаці́ць, ‑мачу, ‑маціш, ‑маціць; зак., каго.

Разм. Прымусіць каго‑н. адчуць сорам; пасароміць. Міканор намерыўся далікатна запярэчыць Апейку, пасарамаціць жанок за адсталасць. Мележ. Цёця, што сядзела на лаўцы з кніжкай у руцэ, пасарамаціла хлопчыка: — Сорамна, Міша. Сам схадзі за мячом, бабуля ж старая! Лось.

пасаро́мецца, ‑меюся, ‑меешся, ‑меецца; зак.

1. Адчуць сорам за свае паводзіны, дзеянні. [Анісім:] — Пасаромелася б людзей. Адна ў калгасе засталася такой [непісьменнай]. Гурскі.

2. з інф. Праявіць сарамлівасць у чым‑н., не адважыцца зрабіць што‑н. Увечары... [Кастусь] пасаромеўся ісці да Ракіцкіх, а Скобаліха не прыйшла. Прокша. — Рукі яе не пацалаваў. Гэта мая цемната, прастата вясковая. Пасаромеўся. Янкоўскі.