Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

начо́тчыца, ‑ы, ж.

Жан. да начотчык.

начо́ўка, ‑і, ДМ ‑чоўцы; Р мн. ‑човак; ж.

Тое, што і начлег (у 1 знач.). За вёскай, па канюшынішчы, [спыніўся] абоз на начоўку... Нікановіч. Стараста павячэраў, пачакаў, калі добра сцямнее, і затым пачаў рыхтавацца да сваёй гаротнай, пакутлівай начоўкі. М. Ткачоў.

начо́ўкі, ‑човак; адз. няма.

Прадаўгаватая драўляная або металічная пасудзіна для мыцця бялізны і іншых гаспадарчых патрэб. Немаладая жанчына ў белай хусцінцы, нацягнутай на лоб, мыла штосьці ў начоўках. Хадкевіч. Тацяна пачала купаць Віктара. Хлапчук радасна плёскаўся ў начоўках і смяяўся. Шамякін. У маленькіх начоўках ляжалі два ладныя язі і залацісты, тоўсты лінь. Ваданосаў.

начсаста́ў, ‑таву, м.

Начальніцкі састаў.

начу́біць, ‑чублю, ‑чубіш, ‑чубіць; зак., каго.

Разм. Нацягаць, натузаць за валасы.

начу́цца, ‑чуюся, ‑чуешся, ‑чуецца; зак.

Разм. Многа пачуць чаго‑н., даведацца аб кім‑, чым‑н. (з чутак, расказаў).

начха́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

1. Чхаючы, запырскаць каго‑, што‑н.

2. Разм. Выказаць пагарду да каго‑, чаго‑н. Ну прыйдзе ліха к нам, — Яго не пастрыножыш. Начхай ты на яго. Колас. Устае прад вачыма наш дзень — звычайны дзень простых людзей, што будуюць жыццё, тых людзей, каму, як той казаў, начхаць на запіскі на клямках. Брыль.

начшта́ба, ‑а, м.

Начальнік штаба.

начы́начны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да начынкі, служыць для яе. Начыначнае мяса.

начы́нены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад начыніць.