Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

надра́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

1. чаго. Нарабіць драпін на чым‑н. Надрапаць на стале. Надрапаць палос на шыбе.

2. што. Разм. Неразборліва напісаць. Надрапаць ліст. Надрапаць заяву. // Напісаць што‑н. (звычайна хутка, паспешліва).

надра́пваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да надрапаць.

надра́ць, ‑дзяру, ‑дзярэш, ‑дзярэ; ‑дзяром, ‑дзераце; заг. надзяры; зак.

1. чаго. Аддзіраючы, нарыхтаваць нейкую колькасць чаго‑н. Надраць вязку лыка. □ З маладой ліпы [Алёшка] надраў кары. Якімовіч. // Навыдзіраць, навырываць; нарваць. Жанчыны надралі ў лесе дзеразы, упрыгожылі дугі, уплялі ў дзеразу чырвоныя стужкі. Місько. У густым лазняку [мы] знайшлі стары акон, надралі моху. Жычка.

2. чаго. Разрываючы на часткі, нарваць у нейкай колькасці чаго‑н. Надраць паперы. Надраць каснікоў.

3. чаго. Зняць абалонку з зярнят, ператвараючы іх у крупы. Надраць мяшок круп.

4. чаго. Нацерці на тарцы чаго‑н., натаркаваць. Надраць міску бульбы.

5. што. Разм. Начасаць, расчасаць скуру, нацерці яе чым‑н. цвёрдым. Надраць руку да болю. □ [Камлюк:] — Такая лазня — лепшы лекар... Па сабе адчуваю. Вось надраў венікам ногі, напёк — адразу палягчэла, быццам і не было ў іх праклятага раматусу. М. Ткачоў.

надро́бка, ‑і, ДМ ‑бцы; Р мн. ‑бак; ж.

Разм.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. надрабіць ​1.

2. Прыробленая, надвязаная да чаго‑н. частка.

надро́блены 1, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад надрабіць ​1.

надро́блены 2, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад надрабіць ​2.

надро́бліванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. надробліваць.

надро́бліваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што.

Тое, што і надрабляць.

надрукава́нне, ‑я, н.

Змяшчэнне ў друку. Гэтыя рэвалюцыі Андрэй адкладае асобна — іх трэба паслаць у Вільню ў рэдакцыю газеты «Наша праўда» для надрукавання. Пестрак. [Максіму Багдановічу] не было яшчэ і васемнаццаці, калі пасля надрукавання вершаў «Краю мой родны! Як выкляты богам...», «З песняў беларускага мужыка», «Вадзянік» яго імя сталі называць услед за імёнамі Янкі Купалы і Якуба Коласа. Лойка.

надрукава́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад надрукаваць.

2. у знач. наз. надрукава́нае, ‑ага, н. Тое, што надрукавана. Тады ж Парамон і пачаў друкавацца. Колькі.. задавальнення ён перажыў, калі ўбачыў упершыню надрукаванае. Грамовіч.

надрукава́цца, ‑куюся, ‑куешся, ‑куецца; зак.

1. Змясціць свае творы ў друку. Надрукавацца ў часопісе.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Разм. Атрымацца ў выніку друкавання. Малюнак добра надрукаваўся.