Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

падрыхтава́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад падрыхтаваць.

падрыхтава́цца, ‑туюся, ‑туешся, ‑туецца; зак.

Падрыхтаваць сябе да чаго‑н. Падрыхтавацца да зкзаменаў. Падрыхтавацца да вясны. □ Танкі сталі веерам, падрыхтаваліся да кругавой абароны... Мележ.

падрыхтава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., каго-што.

1. Правесці папярэднюю работу для ажыццяўлення, выканання чаго‑н. Падрыхтаваць даклад. Падрыхтаваць рукапіс да набору. □ Штаб злучэння падрыхтаваў план разгрому карнікаў. Шамякін. // Зрабіць поўнасцю гатовым, прыдатным для выкарыстання. [Плакс:] — Перш чым сеяць, трэба падрыхтаваць глебу, трэба павыкарчоўваць карэнне... Зарэцкі.

2. Даць неабходныя веды, навучыць для якой‑н. мэты. Падрыхтаваць навучэнцаў да экзаменаў. Падрыхтаваць спецыялістаў. □ Робячы стаўку на шырокае народнае паўстанне, Кастусь думаў і пра яго кіраўнікоў і арганізатараў. Дзе іх узяць?.. Іх трэба толькі выявіць і падрыхтаваць. Якімовіч.

3. Настроіць адпаведным чынам для ўспрымання якой‑н. навіны, звесткі і пад. [Аня:] — А што, калі бацька будзе супроць нашага вяселля? Ты ж ведаеш яго, ён такі ўпарты. Яго трэба падрыхтаваць, угаварыць. Краўчанка.

падрыхто́ўваць, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да падрыхтавацца.

2. Зал. да падрыхтоўваць.

падрыхто́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да падрыхтаваць.

падрыхто́ўка, ‑і, ДМ ‑тоўцы, ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. падрыхтоўваць — падрыхтаваць і падрыхтоўвацца — падрыхтавацца.

2. Пэўны запас ведаў, вопыту, навыкаў, атрыманых у працэсе навучання, практычнай дзейнасці. Прыйсці ў інстытут з добрай падрыхтоўкай.

•••

Артылерыйская падрыхтоўка — інтэнсіўны абстрэл варожых пазіцый з гармат перад наступленнем.

Пазавайсковая падрыхтоўка — ваенная падрыхтоўка, якая праводзіцца не ў ваенных часцях, падраздзяленнях.

падрыхто́ўчы, ‑ая, ‑ае.

1. Які з’яўляецца падрыхтоўкай да чаго‑н., папярэдні. Добрая палова поспехаў атрада грунтавалася на.. непрыкметнай падрыхтоўчай рабоце [сувязных]. Брыль.

2. Які служыць для папярэдняга навучання, падрыхтоўкі. Падрыхтоўчая група дзіцячага сада. Падрыхтоўчыя курсы пры інстытуце. □ Вучні падрыхтоўчага класа займаліся без продыху: па 6–8 урокаў. С. Александровіч.

падры́цца, ‑роецца; зак.

Залезці куды‑н., падрыўшы зямлю знізу (пра жывёл). Крот падрыўся пад клець.

падры́ць, ‑рые; зак., што.

Узрыць, узрыхліць зямлю пад чым‑н., знізу чаго‑н. (пра жывёл). Свіння падрыла яблыню.

падрэ́берны, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і падрабрынны. Падрэберныя мышцы.

падрэгулява́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад падрэгуляваць.