Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

пагуля́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

1. Прагулка. Пайсці на пагулянку ў лес. □ Пад мастком быў зроблены шлюз, праз які час ад часу прапускалі плыты. Лабановіч потым часта хадзіў сюды на пагулянку. Колас. Дамоў Мікола вярнуўся стомлены, але задаволены сваёй пагулянкай. Краўчанка.

2. Вечарынка, гулянка. Наладзіць пагулянку. □ Калі хлопцы прыйшлі на пагулянку, моладзь ужо танцавала. Дуброўскі.

пагуля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак.

Гуляць некаторы час. Пагуляць у лесе. Пагуляць на вяселлі. Пагуляць у шашкі.

пагусце́лы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Які стаў, зрабіўся густым, гусцейшым. Пагусцелая цемра. Пагусцелы лес.

пагусце́ць, ‑ее; зак.

Стаць, зрабіцца густым, гусцейшым. Хвойнік пагусцеў. □ Паветра пагусцела, напоўнілася новымі пахамі. Шахавец. Сеялі жыта рэдка, а яно закусцілася, пагусцела і цяпер, як шчотка, было роўнае на ўсім полі. Асіпенка.

пагусці́, ‑гуду, ‑гудзелі, ‑гудзе; ‑гудзём, ‑гудзяце; пр. пагуў, ‑гула, ‑гуло; заг. пагудзі; зак.

Гусці некаторы час. Пагуў параходны гудок і сціх.

пагу́тарыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак.

Гутарыць некаторы час; правесці час у гутарцы. Зайшлі [Лабановіч і а. Кірыл] у пакоік настаўніка, пагутарылі пра сёе-тое, пакуль пазбіраліся дзеці. Колас. Яны, стары і малады, паселі на бярвенні, пагутарылі, як сябры. Мікуліч. // Правесці гутарку, ператварыць. [Дзімін:] — З Кашыным пагутарым на бюро, дарэчы, і пра папярэдняе напомнім. Карпаў.

пагуча́ць, ‑чыць; зак.

Гучаць некаторы час.

пагучне́ць, ‑ее; зак.

Стаць, зрабіцца гучным, гучнейшым. Голас у.. [брыгадзіра] пагучнеў, але ў ім адчувалася мяккасць, ласкавасць. Хадкевіч.

пагу́шкацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Разм. Гушкацца некаторы час. Дошка захісталася, быццам запрашаючы Рыму пагушкацца. Васілеўская.

пагу́шкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Разм. Гушкаць некаторы час. Бегае, шчабеча: — Ты мяне пагушкай, — Птушанё малое, Мілая дачушка. Астрэйка. Лейтэнант пагушкаў скрынку на руках і пайшоў у .. зямлянку. Алешка.