Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

падмагчы́, ‑магу, ‑можаш, ‑можа; пр. падмог, ‑ла, ‑ло; заг. падмажы; зак.

Разм. Трохі памагчы. — Не журыся, — працягнуў Сінічкін, пазяхаючы, — неяк будзе. Мы падможам. Пестрак. Сваце, сваце мой, падмажы, Хвартушок мне падвяжы. Дзяргай.

падма́заны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад падмазаць.

падма́зацца, ‑мажуся, ‑мажашся, ‑мажацца; зак.

Разм.

1. Падфарбаваць, падмазаць сабе губы, шчокі.

2. перан.; да каго-чаго. Увайсці ў ласку ліслівасцю; паддобрыцца, падлізацца. [Сцяпан:] [Быкоўскі] яшчэ толькі збіраецца падмазацца да нашай Паўлінкі; ну, а каб слізчэй усё пайшло, дык перш мяне ён падмазаў. Купала.

падма́заць, ‑мажу, ‑мажаш, ‑мажа; зак., каго-што.

1. Злёгку або дадаткова змазаць чым‑н. Падмазаць скавараду. Падмазаць падшыпнікі. □ Мы пачалі ладзіць павозку. Праверылі, ці добра трымаюцца лёсткі ў білах, падцягнулі атосы, паправілі палукашак, густа падмазалі дзёгцем колы. Якімовіч.

2. перан. Разм. Даць хабар, падкупіць. Сроіл, баючыся пагалоскі, што ў ягоным садзе забілі чалавека, добра падмазаў і паліцыю і ўрача. Корбан.

•••

Падмазаць пяткі (пяты) — хутка пабегчы, уцячы.

падма́званне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. падмазваць і падмазвацца.

падма́звацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да падмазацца.

2. Зал. да падмазваць.

падма́зваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да падмазаць.

падма́зка, ‑і, ДМ ‑зцы, ж.

1. Дзеянне паводле дзеясл. падмазаць (у 1 знач.).

2. Тое, чым падмазваюць што‑н. Влінец быў халодны, ранішні, але Міця, мусіць, не да такіх прывык ў час валацужніцтва. Нават і падмазку з’еў, што трапілася з блінцом. Арочка. А то другі раз аладкі возьмецца [жонка] пячы... Скаварада нагрэлася, сіпіць на ўсю хату, а яна яе падмазкай мазь, мазь. Сачанка.

падма́йстар, ‑тра, м.

Памочнік майстра. Праз нейкі тыдзень Салаўёў лічыўся ўжо ўладальнікам шавецкай майстэрні з правам карыстацца паслугамі падмайстра. Асіпенка. Васьмігадовым хлапчуком Косця батрачыў у кулакоў, быў вучнем, падмайстрам у саматужніка-шаўца. «Полымя».

падмака́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да падмокнуць.