Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

наперазніма́ць і напераздыма́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

Разм. Перазняць вялікую колькасць чаго‑н. Наперазнімаць планаў.

наперакіда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

Перакінуць цераз што‑н., перамясціць на іншае месца вялікую колькасць чаго‑н. Наперакідаць дроў цераз плот.

наперакі́дваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

Тое, што і наперакідаць.

напераклада́ць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

Перакласці на іншае месца значную колькасць чаго‑н. Наперакладаць кніг з аднаго стала на другі.

напераклада́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

Разм. Перакласці на іншую мову або перадаць іншымі сродкамі значную колькасць чаго‑н. Наперакладаць вершаў.

наперако́р,

1. прысл. Не так, як жадалі, хацелі, чакалі; насуперак. Зрабіць наперакор. □ Так за ўсё жыццё Юзэфа і не сказала мужу слова наперакор. Броўка.

2. прыназ. з Д. Спалучэнне з прыназ. «наперакор» выражае ўступальныя адносіны: ужываецца пры назве асобы, прадмета або з’явы, насуперак якім, нягледзячы на якія што‑н. адбываецца. Максіма ў ваенна-марское вучылішча не прынялі, і ён, наперакор жадання бацькоў, на злосць усім, паехаў у марскі тэхнікум. Шамякін. Наперакор ліхой стыхіі, На гэтай згруджанай жарстве, Узняўшы вежы залатыя, Прыгожы горад расцвіце. Глебка.

наперако́с, прысл.

Разм.

1. Коса ў адносінах да чаго‑н. Дзверы пайшлі наперакос.

2. перан. Не так, як трэба, як заўсёды. Прыгожа і ў дастатку жыў Глінчакоў. А пасля вайны ўсё пайшло ў яго неяк наперакос. Ракітны. Дзяўчына была сумная, думала аб тым, што яе жыццё пайшло наперакос. Навуменка.

наперало́мваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

Пераламаць многа чаго‑н. Напераломваць галля.

наперало́мліваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

Тое, што і напераломваць.

напераме́нку, прысл.

Разм. Змяняючы адзін аднаго, па чарзе. Аркестры іграюць напераменку. Гарэцкі. — Тут толькі прарэзаць дзірку наскрозь цяжка будзе, — сказаў.. [Іван]. — Нічога! Я табе памагу, — падтрымаў Арцём. — Будзем, рэзаць напераменку. Ставер.

наперано́сіць, ‑ношу, ‑носіш, ‑носіць; зак., каго-чаго.

Перанесці, перамясціць вялікую колькасць каго‑, чаго‑н. Напераносіць сена праз канаву.