Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

паво́й, ‑ю, м.

Травяністае павойнае пустазелле сямейства бярозкавых. Рос, віўся, як хмель, .. бела-ружовы прагны павой. Караткевіч.

паво́йкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разм. Войкаць некаторы час. Павойкала трохі старая маці, але хутка супакоілася — хата ж новая, дрэва як звон. Кухараў.

паво́йнік 1, ‑у, м.

Травяністая або кустовая расліна сямейства казяльцовых.

паво́йнік 2, ‑а, м.

Спец. Жгут з тонкіх галін, накшталт перавясла, якім змацоўваюць бярвёны плыта. Вада шумна клекатала ў тоўстых павойніках. Савіцкі.

паво́йнік 3, ‑а, м.

Даўні жаночы галаўны ўбор; намітка.

паво́йны, ‑ая, ‑ае.

Які пры росце чапляецца за што‑н., абвіваецца вакол чаго‑н. Павойныя расліны.

паво́лі, прысл.

1. Няспешна; марудна. Ісці паволі. Рабіць паволі. □ Паволі цячэ палеская рэчка. Чорны. Мікола гаварыў паволі, узважваючы кожнае слова. Новікаў.

2. Асцярожна, з перасцярогай. Некалькі мужчын паволі апускалі ў студню прынесеныя драбіны. Колас.

3. Паступова, не адразу. Сонца ўзыходзіла ціха, туман разыходзіўся паволі. Чорны. Гул паволі сціхаў. Пальчэўскі.

паво́льнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць павольнага. [Гвардыян] зноў завінуўся каля сваіх скуратоў, але ў руках яго не было ўжо ранейшай павольнасці. Зарэцкі.

паво́льны, ‑ая, ‑ае.

Няспешны; марудны. Павольныя рухі. Павольная хада. □ Людзі стаялі цесна; усе сталыя, спрацаваныя твары; павольныя словы, цвёрдыя позіркі. Чорны. Была.. [Маша] невысокая, павольная і, відаць, дужая. Мележ. // Спакойны; размераны. Марыля глядзіць на павольныя марскія хвалі. Кулакоўскі.

паво́раны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад паараць.

паво́страны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад павастрыць.

паво́хкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разм. Вохкаць некаторы час. Паахкалі [хлопцы], павохкалі, але дапамагчы справе нічым не маглі. Маўр.