наса́джванне, ‑я, н.
Дзеянне паводле дзеясл. насаджваць 2 — насадзіць 2 (у 1 знач.).
наса́джвацца 1, ‑аецца; незак.
1. Уводзіцца, распаўсюджвадда.
2. Зал. да насаджваць 1.
наса́джвацца 2, ‑аецца; незак.
Зал. да насаджваць 2.
наса́джвацца 3, ‑аецца.
Незак. да насесці (у 1 знач.).
наса́джваць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да насадзіць 1.
наса́джваць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да насадзіць 2.
насаджэ́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. насадзіць 1.
2. толькі мн. (насаджэ́нні, ‑яў). Пасаджаныя расліны, дрэвы. Лесаахоўныя насаджэнні. Пладова-ягадныя насаджэнні. □ Гутарка ў Максіма ішла аб беларускіх лясах.., аб новых, пасляваенных насаджэннях. Брыль.
•••
Зялёныя насаджэнні — дрэвы і кусты, часта ў спалучэнні з кветнікамі і газонамі, у гарадах, пасёлках і вакол іх.
насадзі́ць 1, ‑саджу, ‑садзіш, ‑садзіць; зак.
1. што. Зрабіць пасадку дрэў, раслін; стварыць шляхам пасадкі. Насадзіць сад. □ Ля клуба разбілі вялікую клумбу. Насадзілі парк. «Беларусь». // чаго. Пасадзіць у нейкай колькасці. Зноў маладых каштанаў шмат Мы працавіта насадзілі. Танк. Усцяж плоту Фёдар пасадзіў агрэсту, парэчак, маліны. Кірэенка.
2. каго-чаго. Напоўніць кім‑, чым‑н., саджаючы куды‑н., у што‑н. Насадзіць поўную машыну людзей.
3. перан.; што. Увесці, распаўсюдзіць. Насадзіць культуру.
4. перан.; каго-што. Пасяліць, размясціць у нейкай колькасці каго‑, што‑н. Насадзіць асаднікаў. Насадзіць ваенныя базы.
насадзі́ць 2, ‑саджу, ‑садзіш, ‑садзіць; зак., каго-што.
1. Моцна, шчыльна надзець на што‑н. Насадзіць сякеру на тапарышча. Насадзіць вілкі на ражон. □ Вадзік пасадзіў на кручок чарвяка, закінуў вуду. Гамолка. Засыпаў у стрэльбу [дзед Талаш] добрую порцыю пораху, туга забіў яго.. Палажыў штук шэсць гранкулек, і калі ўсё было гатова, тады пасадзіў на брамку пістон і ўжо болей цвёрдымі і ўпэўненымі крокамі накіраваўся ў Макушы. Колас.
2. перан. Разм. Узбіўшыся на што‑н. вострае, параніць. [Васіль:] — У Карча вараны жарабец нагу на цвік пасадзіў... Кульгае... Мележ.
наса́дка, ‑і, ДМ ‑дцы, ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. насадзіць 2 (у 1 знач.).
2. Прынада для рыб, якая насаджваецца на кручок. Ціхі ўсплёск вады, і шнур з насадкаю апускаецца на дно віра. Ваданосаў.
3. Частка апарата, якая надзяваецца на што‑н. Канічная пасадка. Кальцавая пасадка.
насадны́, ‑ая, ‑ое.
Які насаджваецца на што‑н. Насадная труба.
насаладзі́ць, ‑ладжу, ‑лодзіш, ‑лодзіць; зак., што.
1. Зрабіць салодкім, пасаладзіць. Насаладзіць чай. Насаладзіць каву.
2. Прарасціць зерне ў цяпле і вільгаці для атрымання соладу.
3. Давесці цеста да стану лёгкага цукровага браджэння.
наса́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., што.
Разм. Намазаць, нацерці чым‑н. тлустым. Насаліць валасы.
насалі́ць, ‑салю́, ‑со́ліш, ‑со́ліць; зак.
1. чаго. Загатаваць пры дапамозе салення. Насаліць бочку агуркоў.
2. што. Тое, што і перасаліць.
3. перан.; каму і без дап. Разм. Пашкодзіць каму‑н., нарабіць непрыемнасцей. Нямала насаліў дзед за сваю службу пану бургамістру і яго паслугачам. Якімовіч.
насало́джаны, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад насаладзіць.