Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

датапта́ць, ‑тапчу, ‑топчаш, ‑топча; зак., што.

Разм.

1. Канчаткова стаптаць, знасіць што‑н. Датаптаць чаравікі.

2. Скончыць таптаць, пхаць. Датаптаць воз.

3. і чаго. Натаптаць, напхаць дадаткова. Датаптаць сена ў сяннік.

датараба́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., што.

Разм. Дацягнуць, данесці, давалачы што‑н. куды‑н., да якога‑н. месца. Датарабаніць паклажу да воза.

датаргава́цца, ‑гуюся, ‑гуешся, ‑гуецца; зак.

Разм.

1. Таргуючы, дайсці да якіх‑н. непрыемных вынікаў. Датаргаваўся, што ні з чым застаўся. З нар.

2. Таргуючы што‑н., дамовіцца аб цане; старгавацца.

датаўка́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да датаўчы.

датаўчы́, ‑таўку, ‑таўчэш, ‑таўчэ; ‑таўчом, ‑таўчаце, ‑таўкуць; пр. датоўк, ‑таўкла, ‑ло; заг. датаўчы; зак., што.

Скончыць таўчы; стаўчы, патаўчы ўсё да канца. Датаўчы крупы.

датаўчы́ся, ‑чэцца; пр. датоўкся, ‑таўклася, ‑лося; зак.

Стаўчыся да гатоўнасці. Проса датаўклося.

дата́цыя, ‑і, ж.

Дзяржаўная грашовая дапамога прадпрыемствам, установам і арганізацыям для пакрыцця перавыдаткаў і для іншых патрэб.

[Ад лац. dotatio — дар.]

датачы́ць 1, ‑тачу, ‑точыш, ‑точыць; зак., што.

Скончыць тачэнне, выточванне чаго‑н. Датачыць дэталь.

датачы́ць 2, ‑точыць; зак., што.

Канчаткова стачыць што‑н. (пра насякомых, грызуноў і пад.). Моль датачыла сукно.

датка́ць, ‑тку, ‑тчэш, ‑тчэ; ‑тчом, ‑тчаце, ‑ткуць; заг. датчы; зак., што.

Скончыць, завяршыць тканне чаго‑н. Даткаць кросны.

датклі́васць, ‑і, ж.

Разм. Уласцівасць датклівага.