Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

пагне́вацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Гневацца некаторы час. Не разумеў [Сымон] толькі таго, чаму.. [Аўдоцця] з ім не хацела гаварыць. Ні пра добрае, ні пра дрэннае. Маўчала. «Няхай не гаворыць, — суцяшаў сябе Сымон. — Пагневаецца трохі і адыдзе». Чарнышэвіч.

пагні́сці, ‑гніе; пр. пагніў, ‑ніла, ‑ніло; зак.

Згнісці — пра ўсё, многае. За многа год пагніла на стрэхах салома. Чорны. У вайну шмат лесу выкацілі пажары. Немцы палілі яго ў блакады. Ад таго пажаўцеў, пасох, пагніў маладняк. Пташнікаў.

пагні́ць, ‑гніе; зак.

Тое, што і пагнісці.

пагно́ены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад пагнаіць.

пагну́тасць, ‑і, ж.

Стан пагнутага; выгіб.

пагну́ты, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад пагнуць.

2. у знач. прым. Які мае выгібы, сагнуты. Над заводскай брамай, як і багата год таму назад, вісіць старая, іржавая пагнутая шыльда. Галавач. Заўважыўшы пагнутыя рэйкі на шпалах, .. [Валодзя] пасмялеў і нават спыніўся. Федасеенка.

пагну́цца, ‑гнецца; ‑гнёмся, ‑гняцеся, ‑гнуцца; зак.

1. (1 і 2 ас. мн. не ўжыв.). Стаць, зрабіцца пагнутым. Пагнуліся, пакурчыліся бярозы. Скрыган.

2. Сагнуцца, скурчыцца — пра ўсіх, многіх. Людзі пагнуліся ад ветру.

пагну́ць, ‑гну, ‑гнеш, ‑гне; ‑гнём, ‑гняце; зак., што.

1. Сагнуць, пакарабаціць усё, многае або што‑н. у многіх месцах. Аднойчы я сам бачыў, як .. [парабкі].. выплюхнулі з цабэрка ваду, а рыдлёўкі пагнулі і закінулі ў крапіву. Бажко. Алёша, закасаўшыся, сам стаяў у размешанай гразі, глядзеў, каб чаго не пагнуць у машыне. Лобан. // Схіліць, нахіліць — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае. На .. [ стале] у гладышы з адбітым горлам пагнулі галовы прывялыя чырвоныя вяргіні. Пташнікаў.

2. і без дап. Гнуць некаторы час. Узяў дзед кусок скуры, так падэшвы на дзве, пагнуў-пагнуў яго ў руках і пытае: — Колькі за гэта? Колас.

пагнюсі́цца, ‑гнюшуся, ‑гнюсішся, ‑гнюсіцца; зак.

Разм.

1. Стаць, зрабіцца брудным. Сукенка пагнюсілася.

2. Стаць, зрабіцца нягодным, сапсавацца.

пагнюсі́ць, ‑гнюшу, ‑гнюсіш, ‑гнюсіць; зак., што.

Разм.

1. Зрабіць брудным. Пагнюсіць касцюм.

2. Зрабіць нягодным, сапсаваць.