Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

пасіфло́ра, ‑ы, ж.

Трапічная расліна з сямейства страснакветных.

[Ад лац. passio — пакута, страсць і floris — кветка.]

па́ска, ‑і, ДМ пасцы; Р мн. ‑сак; ж.

Разм. Паласа. Уперадзе шэрай, бліскучай ад дажджу, вузенькай паскай, пахіляючыся ў бакі, расцягнулася дарога. Галавач. Мы сачылі, як паступова шырылася паска цёмнай вады між белым корпусам цеплахода і прагалам: паўметра, метр, тры... Мележ.

паскавыта́ць, ‑вычу, ‑вычаш, ‑выча; зак.

Разм. Скавытаць некаторы час.

паскавы́тваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Скавытаць час ад часу. Каб супакоіць Ліпку, Дзік дабрадушна матлошыць хвастом, пераступае з нагі на нагу і, задзіраючы ўгору вушастую галаву, разгублена паскавытвае... Брыль.

паскака́ць, ‑скачу, ‑скачаш, ‑скача; зак.

1. Скачучы, пачаць перамяшчацца. «Ну і не трэба!» — сказаў сабе ў думках Лёнік і паскакаў па прыступках уніз. Васілёнак. Заяц, пастаяўшы крыху на задніх лапках, паскакаў далей у лес. Скрыпка.

2. Хутка памчацца (на кані або пра каня). Максім асядлаў невялічкага мышастага коніка і паскакаў у Карпілаўку. Грахоўскі. Як заварушыўся Іван — конь спудзіўся і паскакаў назад у млын. Колас.

3. Скакаць некаторы час. Паскакалі [дзеці] трохі на адной назе, а потым Міхась сказаў, што больш не хоча. Брыль. Доўга прыйшлося [рабочым] паскакаць, пакуль лісце пусціла сок. Маўр. Знаходзіліся аматары паскакаць, .. пары кружыліся паволі ў .. вальсах альбо шалёна круціліся ў апошніх людных танцах. Лынькоў.

•••

Ты ў мяне паскачаш (ён у мяне паскача і г. д.) — ужываецца як пагроза пакараць, адпомсціць.

паска́кваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Скакаць, падскакваць час ад часу.

паскалу́пваны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад паскалупваць.

паскалу́пваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Тое, што і паскалупліваць.

паскалу́пліваны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад паскалупліваць.

паскалу́пліваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Скалупаць усё, многае.