натуралісты́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да натуралізму. Натуралістычны напрамак у жывапісе.
2. Які характарызуецца ўвагай да бытавых дэталей, імкненнем да фатаграфічнага капіравання рэчаіснасці без абагульнення таго, што паказваецца.
натура́льна,
1. Прысл. да натуральны (у 5, 6 знач.).
2. у знач. пабочн. Зразумела, канечне. Незвычайна было тое, што за будаўніцтва ўзяліся выключна былыя партызаны, прысланыя па пуцёўках Цэнтральнага штаба партызанскага руху. Іх былі тысячы, і, натуральна, сярод іх знайшліся інжынеры, тэхнікі, шафёры, слесары-зборшчыкі. Карпаў.
натура́льнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць натуральнага (у 3–6 знач.). Праўдзівасць і натуральнасць — агульныя і абавязковыя адзнакі .. паэзіі [Купалы і Коласа]. Перкін.
натура́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Уласцівы прыродзе, створаны прыродай; не штучны. Белавежская пушча — адзінае месца.. [на Беларусі], дзе зубры ў натуральных умовах жывуць. «Маладосць». [Бухгалтар:] — Адзіным натуральным рубяжом, які аддзяляў дрыгавічоў ад драўлян, з яўлялася Прыпяць. В. Вольскі.
2. Абумоўлены законамі прыроды. Натуральны прырост насельніцтва. Натуральная смерць.
3. Які існуе ад прыроды, прыроджаны. Натуральны колер твару. Натуральны імунітэт.
4. Сапраўдны, прыроднага паходжання; проціл. штучны. Натуральны шоўк. Натуральная кава.
5. Які адпавядае рэчаіснасці; сапраўдны. Натуральнае асвятленне. □ Зялёнае ўбранне .. [дрэў] станавілася амаль натуральным, калі месяц хаваўся. Кулакоўскі. Пасярэдзіне двара моўчкі стаіць мармуровая, у натуральную велічыню, копія з фларэнтыйскага Давіда. Караткевіч.
6. Нармальны, звычайны. Пакой зноў набыў свой натуральны выгляд. Мурашка. // Звычайны для каго‑н., просты. Глінскі ўвайшоў у сваю ролю, голас яго пагучнеў, жэсты сталі больш натуральнымі і выразнымі. Кулакоўскі.
7. Які ўтвараецца, атрымліваецца, аплачваецца натурай (у 4 знач.). Натуральны падатак. Натуральная аплата.
•••
Натуральная гаспадарка гл. гаспадарка (у 1 знач.).
Натуральная школа гл. школа.
Натуральны адбор гл. адбор.
Натуральны рад лічбаў гл. рад (у 2 знач.).
натурапла́та, ‑ы, ДМ ‑лаце, ж.
Аплата чаго‑н. прадуктамі, таварамі.
нату́рлівы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і натурысты. Міхал натурлівы і калі ўзлуецца на жонку, дык пагражае, што два дні не возьме яды. Клімковіч.
нату́рны, ‑ая, ‑ае.
1. Які выконваецца, робіцца з натуры; звязаны з маляваннем, лепкай скульптур з натуры. У.. 1923 г. На аснове ранейшых натурных замалёвак Дабужынскі выканаў яшчэ шэраг літаграфій, прысвечаных Віцебску. Шматаў.
2. Які праводзіцца, знімаецца па-за павільёнам. Натурная здымка.
натурфіласо́фія, ‑і, ж.
Філасофія прыроды, вучэнне, якое спрабавала даць закончаную сістэму ведаў аб прыродзе, грунтуючыся не на доследных даных навук, а на абстрактных прынцыпах філасофіі.
[Ням. Naturphilosophie.]
натурфіласо́фскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да натурфіласофіі і натурфілосафаў, уласцівы ім. Натурфіласофская сістэма. □ У ацэнцы сучаснікаў Скарына выступае высока адукаваныя для свайго часу вучоным з натурфіласофскім складам думкі. Алексютовіч.
натурфіло́саф, ‑а, м.
Паслядоўнік натурфіласофіі.