Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

пахры́пнуць, ‑не; ‑нем, ‑неце, ‑нуць; зак.

Разм. Ахрыпнуць — пра ўсіх, многіх. [Стары] сагнуўся і асунуўся. Дзеці ад крыку пахрыплі. Лобан.

пахрысто́савацца, ‑суюся, ‑суешся, ‑суецца; зак.

У праваслаўных — пацалавацца тройчы, віншуючы са святам вялікадня. Калі скончылі песню, у якой прыняў удзел і Базыль, ён пахрыстосаваўся з гаспадарамі і з «валачобнікамі» па ўсіх правілах велікоднага этыкету. Колас.

пахрысці́ць, пахрышчу, пахрысціш, пахрысціць; зак., каго-што.

1. Перахрысціць некалькі разоў. Пахаваў поп дзіця, пахрысціў тройчы магілу, выпіў першы, пакуль сабраліся людзі, чарку на хаўтурах і паехаў. Пальчэўскі.

2. Тое, што і ахрысціць (у 1 знач.). [Мікодым] і сыноў сваіх у касцёле, а не ў царкве пахрысціў. І ўсё дзеля таго, каб мо якую выгаду мець. Сабаленка.

пахудзе́лы, ‑ая, ‑ае.

Які пахудзеў. Прыязджаў [бацька] дадому то вясёлы, калі ўдавалася добра зарабіць, а іншы раз сярдзіты, крыклівы, няголены, пахудзелы, толькі вочы нядобра блішчалі з-пад насупленых броваў. Дамашэвіч.

пахудзе́нне, ‑я, н.

Дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. пахудзець.

пахудзе́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Стаць худым, худзейшым. Панна Ядвіся прымеціла, што настаўнік за гэты час як бы асунуўся і пахудзеў. Колас.

паху́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Хукаць некаторы час. Сонца яшчэ не ўзышло, і было даволі-такі халаднавата, аж рукі стылі. Нічыпар пахукаў на іх і ўтарапіўся на ўсход. Чарнышэвіч. Нямко асцярожна ўзяў птушанятка ў рукі, пахукаў яму ў роцік, потым гэтак жа асцярожна палажыў у запазуху. Кулакоўскі.

паху́кваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Час ад часу хукаць. Работай сагрэйся, калі халады, Не будзеш пахукваць на рукі тады. Бялевіч.

паху́часць, ‑і, ж.

Уласцівасць і якасць нахучага.

паху́чы, ‑ая, ‑ае.

Які мае моцны прыемны пах; духмяны. Пахучыя яблыкі. Пахучае мыла. □ Конік весела згрызаў маладую пахучую траўку. Колас. Іду, а над крыніцаю Туман бялявы сцелецца, І дыхае аселіца Пахучай медуніцаю. Гілевіч. Ляжаць на пахучай саломе прыемна і ўтульна. Шамякін.