Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

чара, , ж. (паэт. уст.).

Шкляная пасудзіна для піцця віна, часта з рознымі ўпрыгожаннямі.

|| памянш. чарачка, .

чараваць, ; незак.

  1. Паводле забабонных уяўленняў: уздзейнічаць чарамі, магічнымі прыёмамі на людзей.

  2. перан. Захапляць, вабіць, узбуджаць подзіў.

    • Дзяўчына чаравала ўсіх сваёй прыгажосцю.

|| наз. чараванне, .

чаравікі, , м.

Невысокі, да шчыкалаткі і крыху вышэй, скураны абутак на шнурках.

|| памянш. чаравічкі, .

|| прым. чаравічны, .

чарада, , ж.

  1. Статак, гурт жывёл аднаго віду.

    • Ч. авечак.
    • Ч. кароў.
  2. Гурт. натоўп (людзей).

    • Ч. хлопчыкаў.
    • Ч. мужчын.
  3. Рад аднародных прадметаў, істот, якія размяшчаюцца або рухаюцца адзін за адным.

    • Ч машын.
    • Ч. хмар.
    • Думкі плылі чарадой (перан.).
  4. Чарга, месца, час каго-н. у якім-н. парадку (разм.).

    • Заўтра яго ч. пасвіць кароў.

чарадзей, , м.

  1. Вядзьмар, чараўнік (уст.).

  2. перан. Той, хто зачароўвае, захапляе чым-н.

|| ж. чарадзейка, .

|| прым. чарадзейскі, .

чарадзейны, .

  1. Які валодае магічнай, звышнатуральнай сілай.

    • Чарадзейнае зелле.
  2. Які захапляе, чаруе.

    • Чарадзейная сіла слова.

|| наз. чарадзейнасць, .

чарадзейства, , н.

  1. Вядзьмарства, чары (уст.).

  2. перан. Тое, што і чары (у 2 знач.).

чарамша, , ж.

Від дзікарослай цыбулі, па смаку і паху падобнай на часнок; мядзведжая цыбуля.

чаранкаваць, ; незак. (спец.).

Прышчэпліваць і вырошчваць расліны пры дапамозе чаранкоў.

|| зак. адчаранкаваць, .

|| наз. чаранкаванне, .

чаранок, , м.

  1. Частка сцябла, галінкі з пупышкамі ад расліны, прызначаная для прышчэпкі і пасадкі.

  2. Вузкая частка ліста, якая злучае яго са сцяблом.

|| прым. чаранковы, .