Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

чэзлы, .

  1. Які слаба расце, хілы (пра расліны).

  2. Хваравіты, слабы, кволы.

|| наз. чэзласць, .

чэзнуць, ; незак.

  1. Станавіцца чэзлым (у і знач.).

    • Ад засухі чэзла ўсё на полі.
  2. Губляць здароўе, сілы.

    • Хлопчык чэз на вачах.
  3. Станавіцца менш выразным, змяншацца, прападаць.

    • На світанні зоркі на небе чэзлі, станавіліся нябачнымі.

чэк1, , м.

  1. Грашовы дакумент з распараджэннем укладчыка банка аб выдачы прад’яўніку сумы з бягучага рахунку ці пералічэнні грошай на іншы рахунак.

    • Ч. на прад’яўніка.
    • Падпісаць ч.
  2. Талон з касы з пацвярджэннем сумы, атрыманай за тавар, а таксама талон у касу ад прадаўца з указаннем сумы, якую патрэбна заплаціць.

|| прым. чэкавы, .

  • Чэкавая кніжка.

чэк2, , м.

Участак поля з пасевамі рысу, абгароджаны землянымі валікамі для затрымкі вады.

  • Рысавыя чэкі.

|| прым. чэкавы, .

чэка, нескл., ж.

Скарочаная назва надзвычайнай камісіі па барацьбе з контррэвалюцыяй, сабатажам і спекуляцыяй; існавала ў СССР у перыяд 1918— 1922 гг.

чэкіст, , м. (гіст.).

Супрацоўнік Чэка.

|| ж. чэкістка, .

|| прым. чэкісцкі, .

чэкмень, , м.

Старадаўняе верхняе мужчынскае адзенне каўказскага тыпу ў выглядзе паўкафтана, пашытага ў талію са зборкамі ззаду.

чэлядзь, , ж., зб.

  1. Насельніцтва феадальнай вотчыны Старажытнай Русі, якое знаходзілася ў разнастайных формах залежнасці ад феадалаў.

  2. Дваровыя людзі, слугі памешчыка пры прыгонным праве.

  3. перан. Людзі нізкага службовага становішча, якія імкнуцца выслужыцца перад высокапастаўленымі асобамі (пагард.).

чэмер, , м.

Тое, што і чамярыца.

|| прым. чэмерны, .

чэмпіён, , м.

  1. Спартсмен (або спартыўная каманда) — пераможца ў спаборніцтвах па якому-н. віду спорту на першынство горада, краіны, свету.

    • Ч. свету па шахматах.
    • Ч. Еўропы па боксу.
  2. Жывёліна, якая заняла першае месца на выстаўцы, спаборніцтвах.

|| ж. чэмпіёнка, .

|| прым. чэмпіёнскі, .