Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

цыкада, , ж.

Насякомае падатрада цыкадавых з празрыстымі крыламі, якое ўтварае характэрны строкат.

|| прым. цыкадны, .

  • Ц. строкат.

цыкаць, (разм.).

  1. Спыняць каго-н. вокрыкам «ц-с-с», прыкрыкваць, забараняючы рабіць што-н.

    • Дзед цыкаў на дзяцей, каб не сваволілі.
  2. Сплёўваць сліну праз зубы.

    • Курцы смалілі махорку і цыкалі слінай на траву.

|| аднакр. цыкнуць, .

|| наз. цыканне, .

цыкл, , м.

  1. Сукупнасць з’яў, працэсаў, што складаюць кругаабарот на працягу пэўнага прамежку часу.

    • Гадавы ц. вярчэння Зямлі.
  2. Той або іншы круг навук.

    • Гістарычны ц.
  3. Закончаны шэраг якіх-н. твораў, што выконваюцца публічна.

    • Ц. вершаў.
    • Ц. лекцый.
    • Ц. песень.

|| прым. цыклавы, і цыклічны, .

цыкламен, , м.

Травяністая шматгадовая расліна сямейства першакветных з яркімі кветкамі, альпійская фіялка.

цыклапічны, (кніжн.).

Аб старажытных збудаваннях: велічэзны, гіганцкі.

цыклатрон, , м. (спец.).

Паскаральнік пратонаў (або іонаў).

|| прым. цыклатронны, .

цыклёўшчык, , м.

Рабочы, спецыяліст па цыклёўцы.

цыклізацыя, , ж. (кніжн.).

Аб’яднанне ў цыкл.

  • Ц. рускіх былін.

цыклічны, .

  1. гл. цыкл.

  2. Які адбываецца цыкламі (у 1 знач.).

    • Цыклічнае развіццё.

|| наз. цыклічнасць, .

  • Ц. вытворчасці.
  • Графік цыклічнасці.

цыклон, , м.

  1. Віхравы бурны рух атмасферы ў вялікім радыусе, утвораны вакол месцаў з нізкім атмасферным ціскам.

  2. Апарат для аддзялення цвёрдых часціц ад газу.

|| прым. цыклонны, , цыкланальны, і цыкланічны, .

  • Цыклонны вецер.
  • Цыкланічная дзейнасць (узнікненне цыклонаў і антыцыклонаў).