Verbum

цявіна, ✂, ж.

Сцябліна травы, травінка.

• Зялёная ц. мятліцы.

|| памянш. цявінка, ✂.

цяг, ✂, м.

Бег, рух.

• Бягуць няспынным цягам дні.

◊

• Адным цягам (разм.) — без перадышкі.

• Даць цягу (разм.) — уцячы, пабегчы.

• З цягам часу — праз некаторы час.

цяга, ✂, ж.

1. Сіла, пры дапамозе якой перамяшчаецца што-н., а таксама крыніца такой сілы (жывёла, машына, электрычнасць).

   • Паравая ц.
   • Конная ц.

2. Рух газаў, дыму (звычайна ў топачных і вентыляцыйных канструкцыях), які выклікаецца рознасцю ціску.

   • Печ дыміць ад слабай цягі.

3. Стрыжань, які перадае рух ад адной часткі механізма да другой (спец.).

   • Стрэлачная ц.

4. У архітэктуры: зроблены з тынку або каменны паясок, які падзяляе вонкавыя і ўнутраныя сцены, абрамляе столь і пано.

5. Імкненне, прыхільнасць да каго-, чаго-н.

   • Ц. да навукі.
   • Ц. да цяпла.

6. Шлюбны палёт самца слонкі ў пошуках самкі (спец.).

|| прым. цягавы, ✂.

цягавіты, ✂.

Здольны многа і цяжка працаваць; загартаваны ў працы; працавіты.

• Ц. конь.
• Ц. работнік.

|| наз. цягавітасць, ✂.

цягавы, ✂.

Які мае адносіны да цягі (у 2 знач.); прызначаны для цягі, перамяшчэння чаго-н.

• Цягавая сіла.

цягальны, ✂, (спец.).

Які служыць для выцягвання чаго-н. (цяжкасцей, грузаў і пад.).

• Цягальная лябёдка.

цягамер, ✂, м. (спец.).

Прыбор для вымярэння сілы цягі ў топках, катлах ці вентыляцыйных канструкцыях.

|| прым. цягамерны, ✂.

цяганіна, ✂, ж. (разм.).

Наўмыснае зацягванне якой-н. справы; маруднае рашэнне якога-н. пытання; валакіта.

• Надакучыла гэта ц., а цяпер пойдзе ц. па судах.

цягацца, ✂; незак. (разм.).

1. Валачыся па зямлі.

   • Ланцуг цягаўся па зямлі.

2. Хадзіць дзе-н. доўга і без патрэбы.

   • Ц. па хатах.

3. Ездзіць куды-н. неаднаразова з якой-н. мэтай.

   • Ён любіў ц. па замежных краінах.

4. Заляцацца да каго-н., быць у інтымных адносінах з кім-н.

5. Спаборнічаць; мерацца сіламі з кім-н., стараючыся перамагчы.

   • Дзе табе з ім ц.!

◊

• Цягацца за чубы (разм.) — біцца.

|| зак. пацягацца, ✂.

цягаць, ✂; незак.

1. Тое, што і цягнуць з той розніцай, што цягаць абазначае шматразовае дзеянне, якое адбываецца ў розны час і ў розных напрамках.

2. Красці.

   • Ліс цягае куранят.

3. Насіць доўгі час (пра адзенне, абутак; разм.).

   • Пяты год чаравікі цягае.

4. Валачы па зямлі.

   • Ц. хустку па зямлі.