Verbum

ці, часц. і злуч. уступальны.

1. злуч. уступальны. размеркавальны. Ужыв. для супастаўлення членаў сказа і сказаў, якія па сваім значэнні з’яўляюцца аднолькава магчымымі ці раўназначнымі, указваючы на выбар аднаго з іх.

   • Заўтра будзе дождж ці снег.
   • Хлопчыку гадкоў пяць ці шэсць.

2. злуч. уступальны. размеркавальна-пералічальны. Аб’ядноўвае сказы і члены сказа пры пералічэнні.

   • Ці рана, ці позна, ці зусім не прыйдзе.

3. Уваходзіць у склад паўторнага пералічальна-размеркавальнага злучніка «ці то..., ці то».

4. злуч. уступальны. далучальны. Ужыв. для далучэння членаў сказа і сказаў з заўвагамі дадатковага характару.

   • Рукі выціралі скарачом ці як яго яшчэ называюць трапкачом.

5. злуч. уступальны. падпарадкавальны. Ужыв. пры даданых сказах з ускосным пытаннем.

   • Мы падумалі, ці не збіраецца на дождж.

6. часц. пытальная. Узмацняе пытальны характар.

   • Ці зразумеюць яны нас?

цівун, ✂, м.

Назва розных службовых асоб у Расіі да 17 ст., а таксама наглядчык за працай сялян у памешчыка ў часы прыгону.

|| прым. цівунскі, ✂.

цік​¹, ✂, м.

Нервовы стан, пры якім назіраецца міжвольнае перасмыкванне мышцаў твару, галавы, плячэй.

|| прым. цікозны, ✂.

• Цікозная сутарга.

цік​², ✂, м.

Шчыльная льняная або баваўняная тканіна, звычайна паласатая, якая ўжыв. для абіўкі мэблі, пашыўкі чахлоў і пад.

|| прым. цікавы, ✂.

цік​³, ✂, м.

1. Дзікарослае дрэва сямейства вербенавых з моцнай драўнінай, расце ў лясной паласе Індыі, Індакітая.

2. Драўніна гэтага дрэва, якая выкарыстоўваецца ў караблебудаванні.

|| прым. цікавы, ✂.

цікаваць, ✂; незак.

Выглядваць адкуль-н. падглядваць за кім-н., сачыць за кім-н.

• Ц. з-за вугла.

|| наз. цікаванне, ✂.

цікавіцца, ✂; незак.

1. Імкнуцца атрымаць звесткі аб кім-, чым-н.

   • Ц. планамі на будучае.

2. Захапляцца кім-, чым-н., імкнуцца да каго-, чаго-н.

   • Ц. музыкай.

цікавіць, ✂; незак.

1. Выклікаць цікавасць, імкненне даведацца пра каго-, што-н.

   • Усіх цікавіла, што ён за чалавек.

2. Выклікаць захапленне, прыхільнасць да сябе.

   • Яго цікавіла скульптурнае мастацтва.

цікавы, ✂.

1. Які выклікае цікавасць, захапляе чым-н.

   • Цікавая кніга.
   • Ц. чалавек.
   • Цікавыя факты.
   • Цікава (прысл.) расказваць.

2. Які імкнецца што-н. ведаць, бачыць, даведацца чаго-н.

   • Хто ц., стараўся даведацца, што здарылася.
   • Будзеш цікавая — хутка састарышся (прыказка).

3. Прыгожы (разм.).

   • Ён ужо немалады, але ц. мужчына.

|| наз. цікавасць, ✂.

цікаўны, ✂.

Які хоча ўсё ведаць, бачыць, дапытлівы.

• Ц. вучань.

|| наз. цікаўнасць, ✂.