Verbum

праціснуць, ✂; зак.

1. Моцна націснуўшы, праламаць, увагнуць.

   • П. шыбу.
   • П. канапу.

2. Праштурхнуць, прасунуць намаганнем праз што-н. вузкае, цеснае.

   • П. руку ў шчыліну.

|| незак. праціскаць, ✂.

праціўнік, ✂, м.

1. Той, хто процідзейнічае каму-, чаму-н., варожа адносіцца да каго-, чаго-н.

   • П. прымірэння.

2. Вораг, нядобразычлівец.

   • Гэты чалавек — мой даўні п.

3. зб. Варожыя ўзброеныя сілы, вораг.

   • Адкрыць агонь па праціўніку.

4. Сапернік у спаборніцтве, барацьбе.

   • Баксёр лёгка справіўся з праціўнікам.

|| ж. праціўніца, ✂.

праціўны, ✂ (разм.).

Вельмі непрыемны, агідны.

• Праціўная істота.

працоўны, ✂.

1. гл. праца.

2. Заснаваны на выкарыстоўванні працы.

   • Працоўнае выхаванне.

3. Які жыве заработкам ад сваёй працы.

   • Працоўныя класы грамадства.

4. Набыты працай.

   • Працоўныя даходы.

5. Які праходзіць у працы.

   • П. дзень.

працэдура, ✂, ж.

1. Афіцыйны парадак дзеянняў, выканання, абмеркавання чаго-н. (кніжн.).

   • П. падпісання дагавора.

2. звычайна мн. Асобны працэс лячэння (напр., ванна, кампрэс і пад.), загартоўвання, гігіены цела.

   • Хадзіць у паліклініку на працэдуры.
   • Водныя працэдуры.

|| прым. працэдурны, ✂.

• П. кабінет.

працэнт, ✂, м.

1. Сотая доля ліку, які прымаецца за цэлае (абазначаецца знакам %).

2. Колькасць, якая вымяраецца ў сотых долях чаго-н., прынятага за адзінку.

   • Выканаць план на 105 працэнтаў.

3. Даход, які атрымліваецца на кожныя 100 грашовых адзінак, што знаходзяцца ў банку, ашчадкасе.

   • Выплачваюцца працэнты.

4. Узнагарода, якая вылічваецца ў залежнасці ад даходу.

   • Працаваць на працэнтах.

◊

• На (усе) сто працэнтаў (разм. адабр.) — поўнасцю.

|| прым. працэнтны, ✂.

працэс, ✂, м.

1. Паслядоўная змена стану ў развіцці чаго-н., ход, развіццё якой-н. з’явы.

   • Усё высветлілася ў працэсе працы.
   • П. развіцця.
   • Вытворчы п.

2. Актыўнае развіццё хваробы.

   • Запаленчы п.
   • П. у лёгкіх.

3. Парадак разбору судовых і адміністрацыйных спраў, а таксама судовая справа.

   • Грамадзянскі п.
   • Выступаць на працэсе.

|| прым. працэсуальны, ✂.

• П. кодэкс.

працэсар, ✂, м. (спец.).

Цэнтральнае ўстройства ЭВМ, якое выконвае зададзеныя праграмай ператварэнні інфармацыі, кіруе вылічальным працэсам і каардынуе працу перыферыйных устройстваў.

|| прым. працэсарны, ✂.

працэсія, ✂, ж.

Урачыстае мнагалюднае шэсце.

• Пахавальная п.

працяг, ✂, м.

1. гл. працягнуцца, -ць.

2. Частка чаго-н. не закончанага, не завершанага, тое, што працягваецца (напр. артыкула, падзеі).

   • Гэта дарога — п. магістралі.
   • П. рамана ў наступным нумары часопіса.

◊

• На працягу чаго, прыназ. — у час чаго-н., у той час, як што-н. працягваецца.

• Званілі на працягу ўсёй гадзіны.