Verbum

сціплы, ✂.

1. Стрыманы, не схільны падкрэсліваць свае заслугі, справы, не хвалько.

   • С. працаўнік.

2. Стрыманы ў паводзінах, учынках, просты і прыстойны.

   • С. чалавек.
   • Сціплая мэбля.
   • Сціпла (прысл.) апранацца.

3. перан. Абмежаваны, нязначны, невялікі, якога ледзь хапае.

   • Сціплая зарплата.
   • Сціплыя вынікі працы.

|| наз. сціпласць, ✂.

сцірта, ✂, ж.

Вялікі стог сена, саломы, снапоў збожжа і пад., прызначаны для захавання пад адкрытым небам.

• Салома ў сціртах.

|| прым. сціртавы, ✂.

сціртаваць, ✂; незак.

Складваць у сцірты.

|| зак. засціртаваць, ✂.

|| наз. сціртаванне, ✂.

|| прым. сціртавальны, ✂.

сціслы, ✂.

1. Выкладзены коратка, лаканічны.

   • Сціслая характарыстыка каго-, чаго-н.

2. Кароткі ў часе.

   • У сціслыя тэрміны.

3. Спорны, дробны, з невялікімі прамежкамі паміж літарамі, словамі (пра почырк, тэкст).

|| наз. сцісласць, ✂.

сціснуцца, ✂; зак.

1. Зменшыцца ў аб’ёме пад націскам.

   • Спружына сціснулася.

2. Сабрацца ў адным месцы, стоўпіцца.

   • Сціснуліся, як селядцы ў бочцы.

3. Сабрацца ў камяк, сагнуцца.

   • С. ад нечаканасці.
   • С. ад страху.

4. перан. Адчуць унутраны цяжар (у горле, грудзях).

   • Сэрца сціснулася ад жалю.

|| незак. сціскацца, ✂.

|| наз. сцісканне, ✂.

сціснуць, ✂; зак.

1. Ціскам зменшыць аб’ём чаго-н., шчыльна злучыць што-н.

   • С. спружыну.

2. Моцна ахапіць каго-, што-н., здушыць.

   • С. у абдымках.
   • С. у чарзе.
   • Боль сціснуў сэрца (перан.).

3. Шчыльна злучыўшы, прыціснуць адно да аднаго.

   • С. зубы.

|| незак. сціскаць, ✂.

|| наз. сцісканне, ✂.

сціхнуць, ✂; зак.

1. Пра гукі, шумы: перастаць гучаць, стаць нячутным.

   • Крокі сціхлі.
   • Гул аўтобуса сціх.

2. Пра з’явы прыроды: паменшыцца ў сіле; спыніцца.

   • К вечару вецер сціх.

3. Суняцца (пра боль і пад.).

   • Зубны боль сціх.

4. Перастаць гаварыць, спяваць, крычаць; замоўкнуць.

   • Гутарка пад акном сціхла.
   • Дзеці сціхлі.

|| незак. сціхаць, ✂.

сцішыцца, ✂; зак.

1. Стаць больш павольным (пра рух машыны).

   • Рух машыны сцішыўся.

2. Пра гукі, шумы: стаць цішэйшым, бясшумным; сціхнуць.

   • У зале сцішыліся гукі акардэона.
   • Перад навальніцай усё сцішылася.

3. Перастаць хвалявацца; супакоіцца, змоўкнуць.

   • Дзіця паплакала і сцішылася.

4. Пра з’явы прыроды: паменшыцца ў сіле; спыніцца.

   • Раніцай дождж сцішыўся.

5. Прыйсці ў стан нерухомасці, спакою.

   • Мора к вечару сцішылася.

|| незак. сцішвацца, ✂ і сцішацца, ✂.

сцішыць, ✂; зак.

1. Зрабіць больш павольным рух, ход і пад.; затрымаць, прыцішыць каго-, што-н.

   • Машына сцішыла ход.
   • С. хуткасць матацыкла.

2. Супакоіць, угаварыць каго-н. перастаць шумець, плакаць і пад.

   • С. дзіця.

3. Зрабіць менш адчувальным, аслабіць што-н.

   • С. боль.
   • С. гнеў (прыглушыць).

|| незак. сцішаць, ✂.

сцішэць, ✂; зак.

1. Пра гукі, шумы: перастаць чуцца, стаць нячутным.

   • Рыканне кароў сцішэла.
   • У лесе сцішэла (безас.).

2. Супакоіцца, перастаць перажываць, хвалявацца і пад.

   • Вярнуўся сын і маці сцішэла (супакоілася).

3. Пра з’явы прыроды: паменшыцца ў сіле, аслабець.

   • Снег сцішэў.
   • Мора сцішэла (супакоілася).

4. Крыху ўціхнуць, перастаць (пра боль).

   • Боль зубоў сцішэў.