Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

копанка, , ж.

Выкапаны штучны вадаём, запоўнены вадой; сажалка.

|| прым. копаначны, .

копаскладальнік, , м.

Сельскагаспадарчая машына для складання сена, саломы ў копы.

копаць, , ж.

Сажа, якая асядае слоем на паверхні чаго-н.; куродым.

  • К. на сценах.

коп’епадобны, .

Які мае выгляд, форму кап’я.

|| наз. коп’епадобнасць, .

копія, , ж.

  1. Дакладны спіс, узнаўленне, паўтарэнне чаго-н., зробленае з арыгінала.

    • К. карціны.
    • Зняць копію з пасведчання аб нараджэнні.
  2. перан. Аб кім-, чым-н. вельмі падобным (разм.).

    • Сын — к. свайго бацькі.

коптур:

  • з коптурам (разм.) — вышэй краёў; з верхам.

    • Набраць кош бульбы з коптурам.

кораб, , м.

Выраб з лубу, бяросты, саломы і пад. для захавання, пераноскі, упакоўкі чаго-н.

  • Сем карабоў (нагаварыць, наабяцаць і пад.) (разм. іран.) — вельмі многа.

корак, , м.

  1. Закупорка для бутэлек.

  2. Абцас (уст.).

|| прым. коркавы, .

корань, , м.

  1. Падземная частка расліны, пры дапамозе якой яна замацоўваецца ў зямлі і атрымлівае пажыўныя рэчывы.

    • Вырваць бярозку з коранем.
    • Пусціць карані (таксама перан. трывала, надоўга абаснавацца дзе-н.).
    • Вырваць з коранем (таксама перан. канчаткова пазбавіцца ад чаго-н.).
  2. Унутраная частка зуба, ногця, воласа і пад., якая знаходзіцца ў целе.

    • К. зуба.
  3. перан. Пачатак, аснова чаго-н.

    • К. зла.
  4. У граматыцы: асноўная частка слова без суфікса і прыстаўкі.

    • К. дзеяслова.
  5. У матэматыцы: лік, які пры ўзвядзенні ў пэўную ступень дае дадзены лік.

    • Квадратны к.
    • Здабыць к.

  • Глядзець у корань (разм.) — унікаць у сутнасць якой-н. справы.

  • На корані — пра расліны: не зжаты, не скошаны.

  • Гніць на корані — часцей перан. гінуць.

  • Пад корань

    1. ля самай асновы (ссякаць, зразаць што-н.).

      • Высякаць кусты пад корань;
    2. канчаткова (разбураць, знішчаць).

  • У корані — зусім, канчаткова.

    • У корані змянілася жыццё.

|| памянш. карэньчык, .

|| прым. каранёвы, .

корба, , ж.

Ручка, якой прыводзяць у рух што-н.

  • К. калодзежа.