Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

усяліцца, ; зак.

  1. Заняць месца на пражыванне, пасяліцца.

    • У. ў новую хату.
  2. перан. З’явіўшыся, апанаваць, агарнуць (высок.).

    • У душу ўсяліўся жах.

|| незак. усяляцца, .

|| наз. усяленне, .

усяліць, ; зак.

  1. Пасяліцца на жыхарства.

    • У. новых жыхароў у кватэру.
  2. перан. Пасеяць, выклікаць (высок.).

    • У. надзею ў каго-н.
    • У. трывогу ў сэрца.

|| незак. усяляць, .

|| наз. усяленне, .

усяляк, прысл. (разм.).

Тое, што і усяк.

  • У. бывае ў жыцці.
  • Ён у. лаяўся тут.

усялякі, , займ.

  1. Самы разнастайны, розны.

    • Расказваць пра ўсялякія здарэнні.
    • У жыцці ўсялякае бывае (наз.).
  2. Тое, што і усякі (у 3 знач.).

    • Дзень прайшоў без ўсялякіх здарэнняў.
    • Без усялякай хітрасці.

усямерны, (кніжн.).

Які ажыццяўляецца ўсімі магчымымі мерамі.

  • Усямерная падтрымка.
  • Усямерна (прысл.) падтрымліваць добрую ініцыятыву.

усямёх, прысл.

У колькасці сямі чалавек (толькі пра мужчын або толькі пра жанчын).

усяночная, , ж.

Царкоўная начная служба.

усярэдзіне, прысл. і прыназ.

Унутры, у цэнтры, пасярод чаго-н.

  • Мыць бутэльку ў.
  • У. двара.

усячы, ; зак.

  1. Адсякаючы, укараціць; змагчы адсячы (пераважна з адмоўем «не»).

    • У. касільна.
    • Палена цвёрдае — не ўсячэш.
  2. Урабіць у высечаную адтуліну (спец.).

    • У. перагародку ў сцяну.
  3. перан. Паменшыць колькасць складоў у радку (кніжн.).

    • У. склад у вершаваным радку.

|| незак. усякаць, .

|| наз. усячэнне, .

усячына, , ж.:

  • усякая ўсячына (разм.) — усё, што хочаш, сумесь чаго-н. рознага, разнастайнага.