Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

нож, нажа́, мн. нажы́, нажо́ў, м.

Прылада для рэзання, якая складаецца з ляза і тронак, а таксама рэжучая частка розных машын, інструментаў.

Без нажа зарэзаць — дапячы каму-н. прыдзіркамі, папрокамі.

На нажах з кім — у варожых адносінах.

Нож у спіну каму — аб подлым, здрадніцкім учынку.

(Як) нож у сэрца — наносіць крыўду, боль, пакуты.

|| прым. нажавы́, -а́я, -о́е.

Нажавая рана.

но́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж.

1. гл. нага.

2. Апора, стойка (стала, крэсла і пад.).

Н. крэсла.

3. Ніжняя частка грыба або сцябло расліны.

4. Рассоўная частка некаторых інструментаў (спец.).

Н. цыркуля.

Казіная ножка — самаробная папяроса ў выглядзе люлькі.

но́жніцы, -ні́ц.

Інструмент для рэзання, стрыжкі, які складаецца з двух накрыж змацаваных нажоў з ручкамі ў выглядзе кольцаў.

Хірургічныя н.

|| прым. но́жнічны, -ая, -ае.

но́жны¹, но́жан.

Футарал для шаблі, кінжала і пад.

но́жны², но́жнаў.

1. Вялікія нажніцы.

Садовыя н.

2. Машына для рэзання чаго-н. з дапамогай пары вялікіх нажоў.

Дыскавыя н.

но́жык, -а, мн. -і, -аў, м.

Тое, што і нож; невялікі нож.

Складаны н.

|| памянш. ласк. но́жычак, -чка, мн. -чкі, -чкаў, м.