Verbum

грамадзя́нскі, -ая, -ае.

1. Які мае адносіны да прававога становішча грамадзян у дзяржаве.

Г. кодэкс.

Грамадзянскія законы.

2. Уласцівы грамадзяніну як свядомаму члену грамадства (высок.).

Г. абавязак.

3. Неваенны, цывільны.

Грамадзянскае адзенне.

4. Нецаркоўны.

Г. шрыфт.

○

Грамадзянская вайна — узброеная барацьба ўнутры дзяржавы паміж палітычнымі, рэлігійнымі, этнічнымі або ідэалагічнымі групамі.

грамадзя́нства, -а, н.

Прыналежнасць да ліку грамадзян дзяржавы, прававое становішча грамадзяніна (у 1 знач.).

Беларускае г.

грама́дскасць, -і, ж., зб.

1. Перадавая, найбольш актыўная частка грамадства.

Пісьменніцкая г.

Вынесці што-н. на суд грамадскасці.

2. Грамадскія арганізацыі.

Прафсаюзная г. фабрыкі.

грама́дскі, -ая, -ае.

1. Які мае адносіны да грамадства, які ўзнікае ў грамадстве, звязаны з дзейнасцю людзей у грамадстве.

Г. лад.

Грамадскае становішча.

Грамадскія навукі.

Грамадскае жыццё.

Грамадская думка.

Грамадскія адносіны.

2. Звязаны з работай па добраахвотным абслугоўванні палітычных, культурных, прафесійных патрэб калектыву.

Грамадская арганізацыя.

Г. кантралёр.

Грамадская работа.

3. Які належыць грамадству, не прыватны.

Грамадская ўласнасць.

грама́дства, -а, н.

Сукупнасць людзей, аб’яднаных гістарычна абумоўленымі сацыяльнымі формамі сумеснага жыцця і дзейнасці.

Феадальнае г.

Сучаснае г.

гра́мата, -ы, ДМ -маце, мн. -ы, -мат, ж.

1. Уменне чытаць і пісаць.

Вучыць грамаце.

2. Афіцыйны дакумент.

Даверчая г.

Ахоўная г.

◊

Кітайская грамата (разм.) — пра што-н. незразумелае.

грама́тыка, -і, ДМ -тыцы, мн. -і, -тык, ж.

1. Лад¹ (у 5 знач.) мовы (словаўтварэнне, марфалогія і сінтаксіс), які разам з фанетыкай і лексікай утварае яе цэласную сістэму.

2. Навука аб гэтым ладзе.

Тэорыя граматыкі.

3. Кніга, якая апісвае гэты лад.

Акадэмічная г.

Вучэбная г.

|| прым. граматы́чны, -ая, -ае.

Граматычная катэгорыя.

грамафо́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

Музычны апарат з рупарам для ўзнаўлення гукаў запісаных на пласцінку.

|| прым. грамафо́нны, -ая, -ае.

грамаце́й, -я, мн. -і, -яў, м. (разм.).

Пісьменны чалавек.

грамза́піс, -у, мн. -ы, -аў, м.

Запіс музыкі, прамовы і пад. на спецыяльным носьбіце (першапачаткова на грамафоннай пласцінцы).

Студыя грамзапісу.