Verbum

град, -у, М -дзе, м.

1. Атмасферныя ападкі ў выглядзе невялікіх ледзяных крупінак.

2. перан., чаго. Мноства чаго-н.

Г. папрокаў.

Градам (прысл.) льецца пот.

|| прым. градавы́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).

Градавая хмара.

града́, -ы́, мн. гра́ды і (з ліч. 2, 3, 4) грады́, град, ж.

1. Вузкая паласа зямлі, ускапаная на агародзе ці ў кветніку.

Пасадзіць граду буракоў.

2. Рад невялікіх гор, узгоркаў.

Горная г.

3. Мноства аднастайных прадметаў, размешчаных у адзін рад.

|| памянш. гра́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж. (да 1 знач.).

|| прым. гра́дкавы, -ая, -ае (да 1 знач.) і гра́давы, -ая, -ае (да 2 знач.).

Градкавыя культуры.

градабо́й, -ю, м.

Выпадзенне граду, які знішчае пасевы, сады і пад.

граданача́льнік, -а, мн. -і, -аў, м.

У Расіі 19 ст.: начальнік з правамі губернатара, які кіраваў горадам, што быў вылучаны з губернскага падпарадкавання ў асобную адміністрацыйную адзінку.

|| прым. граданача́льніцкі, -ая, -ае.

градано́сны, -ая, -ае.

Які нясе град (пра хмару).

града́цыя, -і, ж.

Паслядоўнасць, паступовасць у размяшчэнні чаго-н., пры пераходзе ад аднаго да другога.

|| прым. градацы́йны, -ая, -ае.

гра́дзіна, -ы, мн. -ы, -дзін, ж. (разм.).

Крупінка граду.

|| памянш. гра́дзінка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

гра́дус, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Адзінка вымярэння вугла або дугі, роўная 1/360 акружнасці.

Вугал у шэсцьдзясят градусаў.

Паварот на сто восемдзесят градусаў (таксама перан.: рэзкая змена сваёй думкі, пазіцыі).

2. Адзінка вымярэння тэмпературы.

Мароз дваццаць градусаў.

3. Адзінка вымярэння працэнтнага ўтрымання спірту ў алкагольных вырабах.

Каньяк у сорак градусаў.

◊

Пад градусам (разм., неадабр.) — у стане лёгкага ап’янення.

|| прым. гра́дусны, -ая, -ае.

Градусная сетка.

гра́дуснік, -а, мн. -і, -аў, м. (разм.).

Тэрмометр для вымярэння тэмпературы цела, а таксама вады, паветра.

Паставіць хвораму г.

граза́, -ы́, ж.

Той (тое), што выклікае, наводзіць страх.

Партызаны былі гразой нямецкіх захопнікаў.