Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

эпіта́фія, -і, мн. -і, -фій, ж. (кніжн.).

1. Верш, напісаны ў сувязі з чыёй-н. смерцю.

Э. на смерць палкаводца.

2. Надмагільны надпіс.

Э. на магільнай пліце.

эпітэ́лій, -ю, м. (спец.).

Тканка, якая пакрывае паверхню цела, высцілае сценкі поласцей і ўнутраных полых органаў, слізістыя абалонкі чалавека і жывёл, а таксама покрыва з танкасценных клетак, якое высцілае некаторыя ўнутраныя поласці раслін.

|| прым. эпітэлія́льны, -ая, -ае.

эпі́тэт, -а, М -тэце, мн. -ы, -аў, м.

Паэтычнае азначэнне, якое выражае эмацыянальную ацэнку або дае вобразную характарыстыку прадмету, з’яве.

эпіцэ́нтр, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

1. Вобласць на паверхні зямлі, размешчаная над ачагом землетрасення, выбуху і пад.

Э. ядзернага выбуху.

2. перан. Месца, дзе што-н. праяўляецца з найбольшай сілай (кніжн.).

У эпіцэнтры падзей.

|| прым. эпіцэнтры́чны, -ая, -ае (да 1 знач.).

эпі́чны, -ая, -ае.

1. гл. эпас.

2. перан. Поўны велічы і гераізму (кніжн.).

Эпічныя падзеі народнай гісторыі.

3. Велічна-спакойны; без эмоцый.

Эпічная манера выкладання.

|| наз. эпі́чнасць, -і, ж. (да 3 знач.).

эпо́ха, -і, ДМ эпо́се, мн. -і, эпо́х, ж.

Вялікі прамежак часу ў развіцці прыроды, грамадства, навукі і пад., які выдзяляецца па якіх-н. характэрных падзеях, з’явах.

Геалагічныя эпохі.

Э. феадалізму.

Савецкая э.

э́ра, -ы, мн. э́ры, эр, ж.

1. Сістэма летазлічэння, якая вядзе свой пачатак ад пэўнага моманту.

Хрысціянская, або новая, наша, э. пачынаецца з даты нараджэння Ісуса Хрыста.

2. Вялікі гістарычны перыяд, які карэнным чынам адрозніваецца ад папярэдняга.

Э. касманаўтыкі.

3. Самы вялікі храналагічны падзел, значны этап у геалагічнай гісторыі Зямлі (спец.).

Палеазойская э.

Мезазойская э.

Кайназойская э.

эразі́йны гл. эрозія.

эратама́н, -а, мн. -ы, -аў, м. (кніжн.).

Чалавек, які пакутуе ад эратаманіі, схільны да эратаманіі.

|| ж. эратама́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.

эратама́нія, -і, ж. (кніжн.).

Празмерна павышаная палавая ўзбудлівасць, хваравітая сексуальнасць.