Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

эгацэнтры́зм, -у, м. (кніжн.).

Крайняя форма праяўлення эгаізму.

|| прым. эгацэнтры́чны, -ая, -ае.

эгацэ́нтрык, -а, мн. -і, -аў, м. (кніжн.).

Тое, што і эгацэнтрыст.

эгацэнтры́ст, -а, Мы́сце, мн. -ы, -аў, м. (кніжн.).

Чалавек, якому ўласцівы эгацэнтрызм.

|| ж. эгацэнтры́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

|| прым. эгацэнтры́чны, -ая, -ае.

эге́¹, часц. (разм.).

Адпавядае па знач. слову «так»; выражае згоду, пацвярджае што-н.

Гэта вас чакаюць? — Эге, нас.

эге́² і эге-ге́, выкл.

Ужыв. пры выяўленні чаго-н. важнага ці нечаканага ў знач. «вось яно што», «вось яно як»; для выказвання здзіўлення, недаверу.

Эге!

Аказваецца вось у чым справа!

Эге!

Куды хапілі!

эгі́да, -ы, ДМ -дзе, ж.

У старажытнагрэчаскай міфалогіі — шчыт Зеўса як сімвал заступніцтва і гневу багоў.

Пад эгідай чыёй (высок.) — пад чыім-н. кіраўніцтвам, заступніцтвам.

эдэльве́йс, -а і -у, мн. -ы, -аў, м.

1. -у. Горная травяністая расліна, суквецце якой падобна на белую зорку.

2. -а. Кветка гэтай расліны.

эзо́павы, -а і эзо́паўскі, -ая, -ае.

Мова, стыль і пад., багатыя алегорыямі, намёкамі і іншымі прыёмамі з мэтай скрыць прамы (асноўны) сэнс выказвання.

Эзопава мова.

Эзопаўскі стыль.

эка...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач. экалагічны, напр.: экафонд, экацэнтр.

экало́гія, -і, ж.

1. Навука аб узаемадзеянні раслінных і жывёльных арганізмаў паміж сабой і з навакольным асяроддзем, а таксама іх стане.

Э. раслін.

Э. глебы.

Э. лесу.

2. перан. Чысціня, правільнасць, абумоўленыя гарманічнымі суадносінамі элементаў; клопат аб такой чысціні.

Э. культуры.

Э. мовы.

Сацыяльная э. (узаемадзеянне чалавека, грамадства і навакольнага асяроддзя).

|| прым. экалагі́чны, -ая, -ае.

Э. стан вадаёма.

Экалагічныя росшукі.

Экалагічная этыка.

Экалагічна (прысл.) чыстае асяроддзе.

Экалагічна (прысл.) чыстыя прадукты.