Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

тэза́ўрус, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

1. Слоўнік мовы, які мае на мэце поўнае адлюстраванне ўсёй яе лексікі.

2. Слоўнік або звод дадзеных, які поўнасцю ахоплівае тэрміны, паняцці якой-н. спецыяльнай сферы.

|| прым. тэза́ўрусны, -ая, -ае.

тэ́зіс, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. У логіцы: палажэнне, якое патрабуе абгрунтавання.

2. звычайна мн. Палажэнні, якія коратка перадаюць ідэю, асноўныя думкі сачынення, даклада і пад.

Тэзісы даклада.

|| прым. тэ́зісны, -ая, -ае.

У тэзіснай форме.

тэі́зм, -у, м.

Рэлігійна-філасофскі светапогляд, згодна з якім Бог стварыў свет і дзейнічае ў ім.

|| прым. тэісты́чны, -ая, -ае.

тэі́ст, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м.

Паслядоўнік тэізму.

|| ж. тэі́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

|| прым. тэісты́чны, -ая, -ае.

тэкі́нцы, -аў, адз. -нец, -нца, м.

Адна з буйных племянных груп у складзе туркменскага народа.

|| ж. тэкі́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.

|| прым. тэкі́нскі, -ая, -ае.

тэкст, -у, М -сце, мн. -ы, -аў, м.

1. Надрукаванае ці напісанае звязанае маўленне, якое можна ўзнавіць.

Т. апавядання.

2. Асноўны матэрыял якога-н. твора, дакумента і пад. ў адрозненне ад заўваг, каментарыяў ілюстрацый да яго.

Зноскі занялі больш месца, чым сам т.

3. Словы, на якія напісана музыка.

Т. песні.

4. Шрыфт буйнога памеру — каля 8 мм (спец.).

|| прым. тэ́кставы, -ая, -ае.

тэкстало́гія, -і, ж.

Галіна філалогіі, якая займаецца вывучэннем, праверкай і навуковым выданнем тэкстаў літаратурных і іншых твораў.

|| прым. тэксталагі́чны, -ая, -ае.

тэксто́лаг, -а, мн. -і, -аў, м.

Спецыяліст у галіне тэксталогіі.

тэксто́ўка, -і, ДМ -о́ўцы, мн. -і, -то́вак, ж. (разм.).

Кароткі тлумачальны подпіс пад малюнкам, здымкам, карыкатурай.

Ён умеў пісаць з’едлівыя тэкстоўкі.

тэкстуа́льны, -ая, -ае.

Які дакладна, літаральна перадае тэкст, даслоўны.

Тэкстуальнае супадзенне.

|| наз. тэкстуа́льнасць, -і, ж.