Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

тлумачэ́нне, -я, н.

1. гл. тлумачыць.

2. мн. -і, -яў. Тое, што асвятляе што-н., раскрывае сэнс чаго-н., дапамагае зразумець прычыну чаго-н.

Знайсці т. сваім паводзінам.

тлумі́ць, тлумлю́, тлу́міш, тлу́міць; незак.

У выразе: тлуміць галаву каму — марочыць, задурваць, збіваць з толку.

|| зак. затлумі́ць, -лумлю́, -лу́міш, -лу́міць; -лу́млены.

Затлуміў мне галаву.

тлу́мны, -ая, -ае.

1. Які прыводзіць да адурэння, пазбаўляе здольнасці ўспрымаць, разумець што-н.

Тлумная работа.

2. Шумны, гаманлівы, неспакойны.

Т. натоўп.

|| наз. тлу́мнасць, -і, ж.

тлу́сты, -ая, -ае.

1. Які ўтрымлівае ў сабе шмат тлушчу.

Тлустая свініна.

2. Тоўсты, укормлены, сыты.

Тлустая індычка.

Т. карп.

3. Які атрымаўся ад тлушчу.

Тлустая пляма.

4. перан. Насычаны карыснымі рэчывамі.

Т. чарназём.

5. Тоўсты, з тоўстымі лініямі (пра лініі, друкарскія знакі, літары і пад.).

Т. шрыфт.

|| наз. тлу́стасць, -і, ж. (у 1, 2 і 4 знач.).

тлусце́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.

Станавіцца тлустым, тлусцейшым.

|| зак. атлусце́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е і патлусце́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е.

|| наз. тлусце́нне, -я, н. і атлусце́нне, -я, н.

тлу́сціць, тлу́шчу, тлу́сціш, тлу́сціць; тлу́шчаны; незак., што.

1. Вымазваць, зашмальцоўваць што-н. тлушчам, чым-н. тлустым.

2. Насычаць тлушчамі што-н. у працэсе апрацоўкі (спец.).

Т. скуру.

|| наз. тлушчэ́нне, -я, н. (да 2 знач.).

тлушч, -у, мн. -ы, -аў, м.

Нерастваральнае ў вадзе масляністае рэчыва, якое ўтрымліваецца ў жывёльных і раслінных тканках.

Растапіць т.

Рыбін т.

тлу́шчавы, -ая, -ае.

1. Які змяшчае ў сабе тлушч.

Тлушчавая тканка.

2. Звязаны з апрацоўкай і выкарыстаннем тлушчу.

Тлушчавая прамысловасць.

3. Які атрымаўся ад тлушчу; тлусты.

Тлушчавая пляма.

тлушчазаме́ннік, -а, мн. -і, -аў, м.

Штучны заменнік тлушчаў.

тлушча́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

Дабраякасная пухліна з тлушчавай тканкі.