Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

ду́расць, -і, ж.

1. Разумовая тупасць, абмежаванасць.

Па ўласнай дурасці трапіў у бяду.

2. мн. -і, -ей. Неабдуманы ўчынак, дзівацкі выбрык.

За ёй вадзіліся розныя дурасці.

дурата́, -ы́, ж. (разм.).

Дурасць.

Лішняя дабрата — д. (з нар.).

дурма́н, -у, м.

1. Тое, што адурманьвае, прытупляе розум, свядомасць.

2. Памутненне свядомасці, розуму; адурэнне.

|| прым. дурма́нны, -ая, -ае і дурма́нлівы, -ая, -ае.

дурма́ніць, -ню, -ніш, -ніць; незак., каго-што.

Туманіць свядомасць, ап’яняць, атупляць розум.

Алкаголь дурманіць галаву.

|| зак. адурма́ніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены і задурма́ніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены.

|| звар. дурма́ніцца, -нюся, -нішся, -ніцца; зак. адурма́ніцца, -нюся, -нішся, -ніцца.

дурнава́ты, -ая, -ае (разм.).

Не зусім разумны.

Д. чалавек.

Д. ўчынак.

|| наз. дурнава́тасць, -і, ж.

дурнап’я́н, -у, м.

Ядавітая травяністая расліна сямейства паслёнавых з дурманлівым пахам.

Галава баліць ад дурнап’яну.

|| прым. дурнап’я́навы, -ая, -ае.

дурната́ гл. дурнота.

дурне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак. (разм.).

Страчваць разумовыя здольнасці, станавіцца дурным.

|| зак. адурне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е і здурне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е.

дурні́ла, -ы, Д -у, Т -ам, М -е, м.; ДМ -е, Т -ай (-аю), ж., мн. -ы, -ні́л (разм., лаянк.).

Тое, што і дурань (у 1 знач.).

дурні́ца, -ы, мн. -ы, -ні́ц, ж. (разм., лаянк.).

Тое, што і дурань (у 1 знач.).

Што ты мелеш, д.