Verbum

дуда́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

Музы́ка, які іграе на дудзе.

Пайшлі дудары і песню павялі.

Д. дудару дарэмна іграе.

дудзе́ць, дуджу́, дудзі́ш, дудзі́ць; дудзі́м, дудзіце́, дудзя́ць; дудзі́; незак.

1. Іграць на дудцы, дудзе.

2. Утвараць нудныя, цягучыя гукі.

Д. пад нос.

3. перан. Надаедліва, аднастайна паўтараць адно і тое ж (разм.).

Кожны вечар бацькі дудзелі яму, каб жаніўся.

|| наз. дудзе́нне, -я, н.

ду́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.

1. Народны духавы музычны інструмент з трыснягу або з дрэва ў выглядзе трубкі з дзірачкамі.

Даносіліся пералівы дудкі.

2. Круглае, звычайна пустое ўнутры сцябло чаго-н. (разм.).

Дудкі чароту.

|| памянш. ду́дачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

дудкава́ты, -ая, -ае.

Падобны на дудку, круглы і пусты ўнутры.

Дудкаватае сцябло.

ду́дкі, выкл. (разм.).

Вокліч, які азначае адмаўленне ад чаго-н., нязгоду з чым-н.

Не, брат, д.!

Не ўгаворыш.

дуду́каць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).

Ціха, спакойна размаўляць.

Сядзяць сабе бабулькі, дудукаюць.

|| наз. дуду́канне, -я, н.

дуж.

У выразе: як дуж — вельмі хутка, колькі ёсць сілы, колькі змогі стае (бегчы, кідацца, уцякаць і пад.).

Нясецца як дуж.

ду́жа, прысл.

Надта, вельмі, надзвычай.

Д. шкада хлопца.

Ён быў д. здзіўлены.

ду́жацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак., з кім (разм.).

Схапіўшыся, старацца асіліць праціўніка; мерацца сілай.

Хлопцы пачынаюць д.

|| наз. ду́жанне, -я, н.

ду́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж.

1. гл. дуга.

2. Ручка або якая-н. іншая частка прадмета ў форме невялікай дугі.

Д. замка.

3. Па́рны знак прыпынку або матэматычны знак у выглядзе вертыкальнай рысы (прамой, закругленай, фігурнай).

Круглыя дужкі.

Квадратныя дужкі.

Фігурныя дужкі.

Узяць у дужкі.

Вынесці за дужкі.

Раскрыць дужкі.

|| прым. ду́жачны, -ая, -ае.