Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

дрэ́нна, прысл.

1. Нездавальняюча, не так, як трэба, заганна.

Д. працаваць.

2. безас., у знач. вык. Пра неспрыяльныя абставіны, цяжкае становішча.

3. безас., у знач. вык. Пра хваравіты або цяжкі душэўны стан.

Хвораму сёння д.

Д. на душы.

4. у знач. наз. дрэ́нна, нескл., н. Адзнака (у 4 знач.), якая абазначае ніжэйшую ацэнку ведаў.

Атрымаць д. па матэматыцы.

дрэ́нны, -ая, -ае; го́ршы, найго́ршы.

1. Пазбаўлены станоўчых якасцей, нездавальняючы, не такі, як трэба; проціл. добры.

Дрэнныя прадукты.

Д. почырк.

Дрэннае надвор’е.

Дрэннае абсталяванне.

Д. гаспадар.

Дрэнныя суседзі.

Дрэнныя даходы.

Дрэннае здароўе.

Здарылася найгоршае (наз.) з усяго, што можна было чакаць.

2. Заганны з маральнага боку; здатны на кепскія ўчынкі.

Дрэнныя паводзіны.

Д. чалавек.

3. Неспрыяльны, невясёлы, які не абяцае нічога добрага.

Дрэннае прадчуванне.

Дрэнныя аналізы крыві.

дрэнь, -і, ж. (разм.).

1. зб. Розныя непрыгодныя рэчы, хлам.

Поўныя кішэні ўсякай дрэні.

2. Што-н. нядобрае, непрыемнае.

Усю ноч нейкая д. снілася.

3. у знач. вык. Пра каго-, што-н. кепскае, нікчэмнае.

Надвор’е — д.

Токар з яго — д.

дрэсірава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; незак., каго (што).

1. Прывучаць жывёл да выканання якіх-н. дзеянняў.

Д. тыграў.

Д. сабак.

2. перан. Прывучаць да строгай дысцыпліны; муштраваць (у 1 знач.).

|| зак. вы́дрэсіраваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны.

|| наз. дрэсіро́ўка, -і, ДМо́ўцы, ж.

дрэсіро́ўшчык, -а, мн. -і, -аў, м.

Той, хто дрэсіруе жывёл.

Д. звяроў.

|| ж. дрэсіро́ўшчыца, -ы, мн. -ы, -чыц.

|| прым. дрэсіро́ўшчыцкі, -ая, -ае.

дрэс-ко́д, -у, м.

Набор правіл, якія вызначаюць, як апранацца ў пэўных абставінах.

дрэ́ўка, -а, мн. -і, дрэ́вак і дрэ́ўкаў, н.

Выструганая палка, да якой прымацоўваецца сцяг.

|| прым. дрэ́ўкавы, -ая, -ае.

дрэ́ўны, -ая, -ае.

Які з’яўляецца дрэвам, дрэвавы.

Дрэўная парода.

Дрэўная расліна.

дуалі́зм, -у, м.

Філасофскае вучэнне, якое прызнае ў аснове свету два незалежныя і раўнапраўныя пачаткі: матэрыю і дух.

|| прым. дуалісты́чны, -ая, -ае.

дуб, -а і -у, мн. дубы́, -о́ў, м.

1. -а. Буйное лісцевае дрэва сямейства букавых з цвёрдай драўнінай і пладамі-жалудамі.

Д. галлё распусціў.

2. -у, толькі адз. Драўніна гэтага дрэва.

Бочка з дубу.

3. -а, перан. Пра высокага, моцнага чалавека або пра неразумнага чалавека (разм.).

|| памянш.ласк. дубо́к, -бка́, мн. -бкі́, -бко́ў, м. (да 1 знач.) і дубо́чак, -чка, мн. -чкі, -чкаў, м. (да 1 знач.).

|| прым. дубо́вы, -ая, -ае.