Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

нацыяналізава́цца, ‑зуецца; зак. і незак.

1. Стаць (станавіцца) нацыянальным, набыць (набываць) нацыянальны характар.

2. толькі незак. Зал. да нацыяналізаваць.

нацыяналізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., што.

Правесці (праводзіць) нацыяналізацыю.

нацыяналіза́цыя, ‑і, ж.

1. Пераход з прыватнай уласнасці ва ўласнасць дзяржавы зямлі, прамысловасць транспарту, банкаў і пад. Нацыяналізацыя фабрык.

2. Арганізацыя чаго‑н. на нацыянальнай аснове, сіламі данай нацыі. Нацыяналізацыя школы.

нацыяналі́зм, ‑у, м.

1. Рэакцыйная буржуазная ідэалогія і палітыка ў галіне нацыянальных адносін і культуры, якая грунтуецца на перабольшанні нацыянальных рыс, культываванні перавагі, выключнасці адных нацый перад другімі і распальванні нацыянальнай варожасці.

2. Нацыянальны рух у прыгнечаных краінах за незалежнасць народа, нацыі супраць іншаземных прыгнятальнікаў.

нацыяналі́ст, ‑а, М ‑сце, м.

1. Прыхільнік нацыяналізму (у 1 знач.). Буржуазны нацыяналіст.

2. Удзельнік, прыхільнік нацыянальна-вызваленчага руху, нацыяналізму (у 2 знач.).

нацыяналі́стка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Жан. да нацыяналіст.

нацыяналісты́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да нацыяналізму, нацыяналіста. Нацыяналістычныя тэндэнцыі. Нацыяналістычны рух.

нацыяна́льнасць, ‑і, ж.

1. Тое, што і нацыя (у 1 знач.); народнасць (у 1 знач.). Сумесная барацьба з агульным ворагам яшчэ больш змацавала адзінства савецкіх людзей усіх нацыянальнасцей. «Звязда».

2. Прыналежнасць да якой‑н. нацыі, народнасці. Беларус па нацыянальнасці.

3. Нацыянальная самабытнасць. Нацыянальнасць мастацтва.

•••

Савет Нацыянальнасцей гл. савет.

нацыянальна-...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню слову «нацыянальны», напрыклад нацыянальна-вызваленчы.

нацыяна́льна-вызвале́нчы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да нацыянальнай барацьбы за вызваленне краіны, народа ад чужаземнага прыгнёту. Нацыянальна-вызваленчы рух.